T.C
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI
İşletmeler Dairesi Başkanlığı

24/01 /1995

SAYI : 8.08.0.İD8.0.28.01.00.183.95/190
KONU : Tekdüzen Muhasebe Sistemi
Uygulama Esasları

BAKANLIK MAKAMINA

İLGİ : a) Maliye Bakanlığının 26/12/1992 tarih ve 2144i mükerrer sayılı Resmi Gazetede
yayınladığı 1 Sıra Numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği.
b) İşletmeler Dairesi Başkanlığının 29/12/1994 tarih ve 94/5990 sayılı Genelgesi.

1. Maliye Bakanlığı ilgili mevzuatın verdiği yetkiye dayanarak, bilanço esasına göre defter tutan gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin faaliyet sonuçlarının sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi, işletmelerde denetimin kolaylaştırılması, bu konuda ülke genelinde birlik ve beraberliğin sağlanması ve benzeri amaçlarla; 01 /01 /1994 tarihinden itibaren Tekdü- zen Muhasebe Sistemi ve Hesap Plânı uygulamasına geçileceğini, bu konuda uyulacak esas ve usûlleri ilgi (a)Tebliğ ile yürürlüğe koymuştur.

Bakanlığımıza bağlı okul ve kurumların bünyesinde faaliyet gösteren döner sermaye işletmeleri de bilanço esasına göre defter tuttuğundan bu uygulamanın kapsamına alınmıştır.

2. Görevli personelin hizmet içi eğitimden geçirilerek yetiştirîlmesi, bazı eksikliklerin tamamlan-ması ve benzeri gerekçelerle; Bakanlığımız döner sermaye işletmelerinde bu uygulamaya 01 /01 /1995 tarihinde geçilmesi talep edilmiş, talebimiz Maliye Bakanlığınca uygun bulunduğundan, uygulama bir yıl ertelenmiştir. Bu süre içerisinde gerekli hazırlıklar tamamlanmış ve tekdüzen muhasebe sistemi uygulamasına 01 /01 /1995 tarihinden itibaren geçileceği ilgi (b) genelge ile okul ve kurumlarımıza duyurulmuştur.

3. İlgi (a) tebliğ ile getirilen esaslar ve tekdüzen hesap çerçevesi; ülke genelinde bilanço esa-sına göre defter tutan gerçek ve tüzel kişilerin tamamını kapsadığından, doğal olarak çok geniş kapsamlı ve detaylı hazırlanmıştır. Bakanlığımıza bağlı döner sermayelerin faaliyet alanlarının özelliği, tahsis edilen sermayelerinin küçüklüğü, iş ve işlem yoğunluğunun azlığı ve benzeri se-beplerden dolayı; Milli Eğitim Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri Tekdüzen Muhasebe Sistemi Özel Hesap Plânı hazırlanmıştır.

Ayrıca, Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünün koordinatörlüğünde, içinde Bakanlığı-mızın da bulunduğu ilgili bakanlık ve kuruluşların temsilcilerinden oluşan bir komisyon tarafından yürütülen; mevcut yönetmeliklerin muhasebe ile ilgili bölümlerinin yerini alacak "Döner Serma-yeli işletmeler Muhasebe Yönetmeliği" hazırlık çalışmaları devam etmektedir. Yönetmelik yürür-lüğe girinceye kadar, mevcut yönetmeliklerin muhasebe ile ilgili hükümlerinin yerini alacak esasların belirlenmesi gerekmektedir.

Milli Müdafaa Cad. No : 6 - 06440 Kızılay/ANKARA Tel: 418 64 02 - 419 14 61 - 417 14 61 Snt. : 417 50 70/177
Fax : 417 14 61

T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
İşletmeler Dairesi Başkanlığı

24/01 /1995

SAYI : 8.08.0.İD8.0.28.01.00.183.95/190
KONU : Tekdüzen Muhasebe Sistemi
Uygulama Esasları

Bunlar ve benzeri sebeplerle, Bakanlığımıza bağlı okul ve kurumların bünyesinde faaliyet gösteren döner sermaye işletmelerinin muhasebe ile ilgili iş ve işlemlerinin 01/01/1995 tarihinden itibaren;

a) İlişikte sunulan "Milî Eğitim Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri Tekdüzen Muhasebe Sistemi Özel Hesap Plânına" göre yürütülmesi ,

b) Hazırlık çalışmaları sürdürülen "Döner Sermayeli İşletmeler Muhasebe Yönetmeliği" ile Bakanlığımıza bağlı döner sermayelerin özel yönetmeliklerinde gerekli değişiklikler yapılarak yürürlüğe konuluncaya kadar; ilişikte sunulan, Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Döner Sermaye İşletmelerinde Uygulanacak Tekdüzen Muhasebe Sistemi ve Hesap Plânı Uygulama Esaslarının yürürlüğe konulması,

lüzumlu görülmekte ve uygun mütalâa olunmaktadır.

Makamlarınızca da uygun bulunması halinde gereğine müsaadelerinizi arz ederim.

Recep IŞIK
Daire Başkanı

O L U R
23/01/1995

Nevzat AYAZ
Milli Eğitim Bakanlığı

EK : 1- Uygulama Esasları
2- Tekdüzen Muhasebe Sistemi
Özel Hesap Plânı ve Açıklaması

Milli Müdafaa Cad. No : 6 - 06440 Kızılay/ANKARA Tel: 418 64 02 - 419 14 61 - 417 14 61 Snt. : 417 50 70/177
Fax : 417 14 61

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞINA BAĞLI DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİNDE UYGULANACAK TEKDÜZEN MUHASEBE SİSTEMİ ve HESAP PLÂNI
UYGULAMA ESASLARI

I -GENEL ESASLAR

1. Mili Eğitim Bakanlığına bağlı okul ve kurumların bünyesinde faaliyet gösteren döner sermaye işletmelerinin tamamında, muhasebe ile ilgili iş ve işlemler; 01/01/1995 tarihinden itibaren, Tekdüzen Muhasebe Sistemi ve Hesap Plânı esas ve usûllerine göre yürütülecektir.

2. Tekdüzen muhasebe sistemi ve hesap plânı ile ilgili esas ve usûller; Maliye Bakanlığınca 26/12/1992 tarih ve 21447 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 1' Sıra Numaralı, 16/12/1993 tarih ve 21790 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2 Sıra Numaralı, 18/09/1994 tarih ve 22055 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 3 Sıra Numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerinde belirlenmiştir. Bu tebliğler, bilanço esasına göre defter tutan gerçek ve tüzel kişilerin tamamını kapsadığından çok geniş ve detaylı hazırlanmıştır. Bakanlığımıza bağlı döner sermayelerin faaliyet alanlarının özelliği, iş ve işlem yoğunluğunun azlığı, tahsis edilen sermaye ve yıllık cirolarının düşük olması ve benzeri sebeplerden dolayı; Maliye Bakanlığınca belirlenen esaslara uygun ve çizilen çerçevenin içinde kalınarak, "MEB Döner Sermaye İşletmeleri Tekdüzen Muhasebe Sistemi Özel Hesap Plânı" hazırlanmıştır.

Bünyesinde döner sermaye işletmesi bulunan okul ve kurumlarımızın tamamı; döner sermaye işletmesinin muhasebesi ile ilgili iş ve işlemlerini bu talimatın eki olarak yürürlüğe konulan özel hesap plânı ve bu talimat ile belirlenen esaslara göre yürüteceklerdir.

3. Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünün koordinatörlüğünde, içinde Bakanlığımızın da bulunduğu ilgili Bakanlık ve kuruluşların temsilcilerinden oluşan bir komisyon tarafından yürütülen; mevcut yönetmeliklerin muhasebe ile ilgili bölümlerinin yerini alacak "Döner Sermayeli İşletmeler Muhasebe Yönetmeliği" hazırlık çalışmaları devam etmektedir. Yönetmelik yürürlüğe girinceye kadar, mevcut yönetmeliklerin muhasebe ile ilgili hükümleri yerine bu esaslar uygulanacaktır.

4. Bu uygulama esaslarının ekinde yürürlüğe konulan; MEB Döner Sermaye İşletmeleri Tekdüzen Muhasebe Sistemi Özel Hesap Plânında yer alan 3'lü kod numaralı defteri kebir hesaplarını değiştirmeye, yeni hesap açtırmaya, mevcutlardan uygun bulunmayanları kapatmaya, işletmelerin çeşidi ve özelliği itibariyle ilâve hesaplar açtırmaya, muhasebede kullanılan defter ve belgelerin muhtevasını ve şeklini belirlemeye, bunlar üzerinde gerekli değişiklik, düzenleme, yorum ve açıklamaları yapmaya İşletmeler Dairesi Başkanlığı yetkilidir.

1

II- ÖZEL HESAP PLÂNI
( Değişiklik : 1997-935 sayılı genelge ile değişiklikler yapılmıştır.)

I. Maliye Bakanlığı, bilanço usulünde defter tutan gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin faaliyet ve sonuçlarının sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi, mali tablolar aracılığı ile ilgililere sunulan bilgilerin tutarlılık ve mukayese edilebilirlik niteliklerini koruyarak gerçek durumu yansıtmasının sağlanması, işletmelerde denetimin kolaylaştırılması, bu konuda ülke genelinde birlik ve beraberliğin sağlanması ve benzeri amaçlarla; 26/12/1992 tarih ve 21447 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 1 Sıra Numaralı "Muhasebe Sistemi Uygulama Genel-Tebliği" ile tekdüzen muhasebe sistemi ve hesap plânı uygulamasına 01 /01 /1994 tarihinden itibaren geçileceğini, uyulacak esas ve usûlleri yayınlayarak yürürlüğe koymuştur.

Bu tebliğ ile getirilen esaslar ve hesap plânı; ülke genelinde bilanço esasına göre defter tutan gerçek ve tüzel kişilerin tamamını kapsadığından, doğal olarak çok geniş kapsamlı ve detaylı hazırlanmıştır. Bakanlığımıza bağlı döner sermayelerin faaliyet alanlarının özelliği, tahsis edilen sermayelerinin küçüklüğü, iş ve işlem yoğunluğunun azlığı ve benzeri sebeplerden dolayı; Millî Eğitim Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri Tekdüzen Muhasebe Sistemi Özel Hesap Plânı hazırlanmıştır. (Ek : 1 - 2)

Maliye Bakanlığınca hazırlanan Tekdüzen Hesap Çerçevesinde; 243 adedi tanımlanmış, 202 adedi de henüz tanımlanmamış olmak üzere toplam 445 adet ana hesap bulunmaktadır. Bakanlığımızca hazırlanan özel hesap plânında bu sayı, 92 adede indirilmiştir. Okul ve kurumlarımızın özelliği ve iş çeşidine göre, her işletmenin kullanacağı ana hesap adedi yaklaşık 40 ilâ 50 arasında kalacaktır.

2. Döner sermaye işletmelerimiz, 01 /01 /1995 tarihinden itibaren muhasebe ile ilgili iş ve işlemlerini ilişikte gönderilen hesap plânı ve açıklamaları ile bu esaslar çerçevesinde yürüteceklerdir.

3. Özel hesap plânında belirlenen 3'lü kod numaralı defteri kebir hesaplarının dışında ana hesap açılmayacaktır.

4. Defteri kebir hesaplarının yardımcı (alt grup) hesapları, ihtiyaca göre işletmelerce serbestçe açılıp - kapatılabilecektir.

III- MUHASEBEDE KULLANILACAK DEFTERLER
( Değişiklik : 1997 - 935 sayılı genelge ile yeniden düzenlenmiştir.)

1. Bakanlığımıza bağlı döner sermaye işletmelerinin tabi oldukları yönetmelikler gereği, 31 /12/1994 tarihine kadar muhasebe ile ilgili iş ve işlemleri; muhasebe literatüründe Amerikan Sistemi olarak tanımlanan, yevmiye defteri kayıtları ile defteri kebir kayıtlarının bir arada yürütüldüğü Esas Defteri (Amerikan Sistemi Yevmiye) i!e mevcut yönetmeliklerde belirlenen diğer defter, belge ve hesaplar ile yürütülmekte idi.

Yeni getirilen bu uygulamada muhasebe ile ilgili iş ve işlemler ; muhasebe literatüründe İtalyan Sistemi olarak tanımlanan, yevmiye defter kayıtları ile defteri kebir kayıtlarının ayrı ayrı defterler ile özel hesap plânında belirlenen hesaplar, bu hesapların alt grup (yardımcı) hesapları, bunların işlendiği yardımcı defterler ve ilgili belgeler ile yürütülecektir.
2

2. Bu sistemde; Yevmiye Defteri, Defteri Kebir, Günlük Kasa Defteri
( Değişiklik : 4369 sayılı kanunun 82/1-b maddesiyle kaldırılmıştır.), Stok Defterleri, Duran Varlıklar Defteri ve Yardımcı Defterler olmak üzere altı çeşit defter tutulacaktır.

Bu defterlerden ilk beşi zorunlu, yardımcı defterler ise isteğe bağlı olarak tutulacaktır.

a) Yevmiye Defteri
( Değişiklik : 1996-810 sayılı genelge ile yeniden düzenlenmiştir.)

Kayda geçirilmesi gereken işlemlerin tarih sırasıyla ve madde halinde düzenli olarak yazıldığı defterdir.

Yevmiye defterine kayıtların işleniş şekli, bu talimatın eki olarak gönderilen örnek uygulamada gösterilmiştir.

b) Defteri Kebir
( Değişiklik : 1996-810 sayılı genelge ile yeniden düzenlenmiştir.)

Yevmiye defterine tarih sırasıyla maddeler halinde geçirilmiş olan işlemlerin buradan alınarak, usulüne göre hesaplara dağıtıldığı ve tasnifli olarak ilgili hesaplarda toplandığı defterdir.

c) Günlük Kasa Defteri
( Değişiklik : 4369 sayılı kanunun 82/1-b maddesiyle kaldırılmıştır.)

İşletmenin kasa ile ilgili işlemlerinin günü gününe yazıldığı defterdir.

Günlük kasâ defteri, karşılıklı iki sayfadan oluşur. Defterin giren (borç) tarafına bir önceki günden devredilen kasa mevcudu ile gün içinde nakden yapılan tahsilatlar tarih ve sıra numarası ile kaydedilir.

Diğer tarafına ise, gün içinde kasadan yapılan ödemeler tarih ve sıra numarası ile ayrıntılı olarak kaydedilir, Gün sonunda defterin her iki sayfasının günlük toplamları alınır. Ertesi güne devredilen kasa mevcudu tespit edildikten sonra her iki sayfanın denkliği sağlanarak, kasa sorumlusunun yanısıra, sayman ve okul veya kurum müdürü (ita amiri) tarafından imzalanır.

d) Stok defterleri
( Değişiklik : 1997 - 935 sayılı genelge ile bilgisayar ortamında stok programında takibi esası getirilmiştir.)

Döner sermaye işletmesinde bulunan ilk mâdde ve malzeme., yarı mamûl ve mamûller ile ticari malların detaylı olarak kayıt ve takip edildiği defterlerdir.

Bu defterler dört ana grupta toplanmıştır.

da) Merkez Ambar Defteri,
db) Bölüm veya Atölye Defterleri,
dc) Yarı Mamûller - Üretim Defteri,
dd) Mamûller Defteri.

Yeni uygulamada;, önceki yıllarda bu maksatla kullanılan defterler kullanılabileceği gibi en az bu defterlerdeki bilgileri taşıyan takip kartları da kullanılabilecektir.

Mal üretimi yapmayan işletmeler; Yarı Mamûller Üretim Defteri ile Mamûller Defterini kullanmayacaklardır.

3

da) Merkez Ambar Defteri

Döner sermaye işletmesi ambar memurunun sorumluluğunda bulunan; hammadde, yardımcı madde, işletme malzemesi, ambalaj malzemesi ve diğer malzemeler ile ticari malların kayıt ve takibine mahsus defterdir.
Bu defterin giren kısmına ayniyat alındısına, çıkan kısmına ise isteme-çıkarma pusulasına göre kayıt yapılır.

db) Bölüm veya Atölye Defterleri

Bölüm veya Atölye şefinin sorumluluğunda bulunan; hammadde, yardımcı madde, işletme malzemesi, ambalaj malzemesi ve diğer malzemeler ile ticari malların kayıt ve takibine mahsus defterdir.
Bu defterin giren kısmına; madde ve malzemelerin ambardan çıkarılıp verilmesi halinde isteme-çıkarma pusulasına göre, merkez ambarına alınmadan doğrudan bölüm veya atölye şefinin sorumluluğuna verilmesi halinde ise ayniyat alındısına göre kayıt yapılır. Defterin çıkan kısmına ise, mal veya hizmet üretiminde kullanılan ilk madde ve malzemeler ile satılan ticari mallar kayıt edilir.

dc) Yarı Mamûller - Üretim Defteri

Henüz mamül haline gelmemiş ancak, direkt ilk madde ve malzeme ile direkt işçilik ve genel üretim giderlerinden belli oranlarda pay almış üretim aşamasındaki yarı mamûllerin kaydına ve takibine mahsus ve dönem esasına göre işlem gören (mamûller defteri ile benzer içeriğe sahip) defterdir. Bu defter, ilgili bölüm veya atölye şefleri tarafından tutulabileceği gibi, yarı mamûller için belirlenmiş ambarın bulunması halinde ambar memuru tarafından da tutulabilir.

d)Mamûller Defteri

Üretim çalışmaları sonunda elde edilen ve satışa hazır hale gelmiş bulunan mamûllerin kaydına ve takibine mahsus defterdir.

e) Duran Varlıklar Defteri

Döner sermaye faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve yararlanma süresi bir yıldan fazla olan; tesis, makine ve cihazlar, taşıtlar, demirbaşlar ile diğer duran varlıkların ve bunlarla ilgili birikmiş âmortismanların kayıt ve takibine mahsus defterdir.

f)Yardımcı Defterler
( Değişiklik : 1996 - 810 sayılı genelge ile yeniden düzenlenmiştir. )
Değişiklik : 1997 - 935 sayılı genelge ile bilgisayar ortamında stok programında takibi esası getirilmiştir.)

Özel hesap plânında belirlenen ve defteri kebirde takip edilen hesaplarda takibi mümkün olmayan detay bilgiler için tutulan defterlerdir. İşletmeler, kendi faaliyet yapılarına bağlı olarak bu defterleri istenilen sayıda tutmakta yetkilidirler.

4

IV - DEFTERLERİN KULLANIMINDA UYULACAK ESASLAR
( Değişiklik : 1997- 935 sayılı genelge ile yeniden düzenlenmiştir.)

1. Tekdüzen muhasebe sistemine göre tutulması zorunlu olan defterler; şekil, muhteva, sayfa ve ebat büyüklüğü, kâğıt ve kapak kalitesi, çizgileme ve renklendirme gibi özellikleri belirlenerek, Bakanlığımız Ders Aletleri Yapım Merkezi (2. Akşam Sanat Okulu) döner sermayesi matbaasında bastırılmıştır.
Defterler, serbest piyasada kullanılanlara benzemekle birlikte; işletmelerimizin iş ve işlem hacmi olarak en küçüğünden en büyüğüne kadar hepsinin ihtiyacını karşılayacak sayfa sayısında ve değişik ebatlarda hazırlattırılmıştır. Bunların kullanılması halinde defter ve kâğıt israfı en aza indirilmiş olacaktır.

2. Zorunlu ve yardımcı defterler kullanılmaya başlanmadan önce, defterin birinci sayfasına aşağıdaki bilgiler yazıldıktan sonra ita amirince imzalanıp, mühürlenecektir.
Defterlerin ilk sayfalarına yazılacak tasdik şerhinde;

a) Döner sermayenin unvanı,
b) Adresi,
c) Defterin nevi,
d) Defterin kaç sayfadan ibaret olduğu,
e) Defterin kullanılacağı hesap dönemi,
f ) Tasdik tarihi,
h) Tasdik edenin adı, soyadı, unvanı; mühür ve imzası.

Ayrıca, defterlerin özelliğine göre sayfaları numaralanacak ve mühürlenecektir. Tasdik şerhi yazılıp, imzalanmayan, sayfaları numaralanıp, mühürlenmeyen defterler kesinlikle kullanılmayacaktır.

3. Yevmiye defteri, defteri kebir, günlük kasa defteri ve duran varlıklar defteri mutlak surette ciltli, stok defterleri ile yardımcı defterler ise karton kapaklı olacaktır.

4. Muhasebe kayıtları öncelikle fişlere (mahsup, tahsil, tediye işlenecek, daha sonra defterlere geçirilecektir.

5. Kayıtlar yapılırken mümkün olan özen gösterilecek, yazılar ve rakamlar düzgün ve okunaklı bir şekilde yazılacak, hatasız kayıt yapmaya özen gösterilecek, hatalı veya yanlış kayıt yapılması halinde muhasebe ilkelerine göre düzeltilecektir. Yevmiye defterinde hiçbir şekilde silinti, kazıntı, karalama olmayacak, boş satır veya sahife bırakılarak diğer satır ve sahifelere geçilmeyecektir.

6. Defterlere kayıtlar mürekkepli (dolma) kalem ile yapılacak, sene içerisinde kullanılan mürekkebin rengi ve yazı stilinin şekli değiştirilmeyecek, yekünler aylık mizan çıkarılana kadar kurşun kalemle alınacak, aylık mizan çıkarılıp, mutabakat sağlandıktan sonra mürekkepli kalemle yazılacaktır.

7. Kasa defterine kayıtlar günü gününe yapılacaktır.

8. Diğer defter kayıtları da günü gününe yapılacak, ancak, mümkün olmayan hallerde en geç 10 gün içerisinde defterlere işlenecek ve kayıtlar hiçbir surette 10 günden fazla geciktirilmeyecektir.

5

V- MUHASEBEDE KULLANILACAK BELGELER

Döner sermaye işletmelerinde muhasebe ve mali işlerde kullanılacak belgeler; ödemelerde kullanılacak belgeler, tahsilatlarda kullanılacak belgeler, muhasebe kayıtları ve iç bünyedeki işlemlerde kullanılacak belgeler olmak üzere üç ana grupta toplanmıştır.

1. Ödemede Kullanılacak Belgeler

Döner sermayeden yapılacak her türlü mal ve hizmet alımı ödemelerinde, Vergi Usûl Kanunu hükümleri ile belirlenen tevsik edici (ispatlayıcı) belgeler istenecek ve kullanılacaktır.

Bu belgeler;

a) Fatura,
b) Serbest meslek makbuzu,
c) Gider makbuzu,
d) Müstahsil makbuzu,
e) Ücret bordrosu,
f) Resmî kuruluşlardan (S.S.K., Vergi Dairesi) alınan vezne makbuzları.

Bu belgelerin özellikleri ve her birinin özelliğine göre kullanılabileceği yerler ilgili mevzuatında belirlenmiştir. Buna dikkat edilecektir.

İşletmeler, rasgele belge ile ödeme yapamazlar. Bu sebeple, yukarıda belirtilen belgelerin dışındaki belgelere dayanılarak ödeme yapılmayacaktır.

2. Tahsilatta Kullanılacak Belgeler

Döner sermaye işletmesince üretilen mal, hizmet ve ticari malların satışı ile müşterilerden tahsil edilen paralar karşılığında;

a) Fatura,
b) Perakende satış fişi,
c) Yazar kasa fişi,

düzenlenecek ve müşterilere verilecektir.

Ancak, Gider Makbuzu ve Müstahsil Makbuzu her ne kadar bize mal ve hizmet satan kişilere ödeme yapılırken düzenlenmekte ise de; ilgili mevzuat hükümleri gereğince, bu belgeleri işletmelerin bulundurması ve ilgilisine ödeme yapılırken düzenlenip, imzalattırılarak bir nüshası verildikten sonra, kalan nüshanın koçan ile birlikte işletmede muhafaza edilmesi gerekmektedir.

Döner sermaye işletmelerimiz bugüne kadar, "Vergi Usûl Kanunu Uyarınca Vergi Mükellefleri Tarafından Kullanılan Belgelerin Basım ve Dağıtımı Hakkında Yönetmelik" gereği, Maliye Bakanlığı ile anlaşmalı matbaalar dışındaki matbaalarda basımı yapılan fatura veya perakende satış fişlerini kullanabilmekteydiler.

6

Bakanlığımıza bağlı döner sermaye işletmelerinin tamamı; 01 /02/1995 tarihinden itibaren her türlü mal, hizmet, ürün ve ticari mal satışlarında müşterilerine, Maliye Bakanlığı ile anlaşmalı matbaalardan alacakları fatura veya perakende satış fişi ya da yazar kasa fişi düzenleyip vereceklerdir.

Ayrıca, müstahsilden satın alınan mallar için ödeme yapılırken müstahsil makbuzu, götürü vergiye tabi esnaftan ma1 veya hizmet alımında, nakliye ve hamaliye işleri karşılığında ödeme yapılırken gider makbuzu; işletmelerimizce düzenleneceğinden, bu iki gider belgesi de fatura ve perakende satış fişinin temin edildiği, anlaşmalı matbaalarından temin edilerek kullanılacaktır.

Daha sonra; bu belgelerle kasaya tahsilat yapılmışsa kasa tahsil fişi ve makbuzu, bankaya para yatırılması sağlanmışsa (veya hesaben tahsilat ya da ödeme yapılmışsa) mahsup fişi, kasa 'dan yapılan ödemeler de ise kasa tediye fişi düzenlenecek. Bu fişler düzenlenmeden defterlere muhasebe kaydı yapılmayacaktır.

Birinci maddede sayılan ödeme belgelerine ve ikinci maddede sayılan tahsilat belgelerine dayandırılmadan hiç bir şekilde muhasebe fişleri (tahsil, tediye, mahsup) ile yevmiye defterine kayıt yapılmayacaktır.

Fatura, perakende satış fişi ve ödeme kaydedici cihaz (yazar kasa) fişinin uygun bir yerine; "Döner sermayemiz; Kurumlar Vergisi ve Damga Vergisinden muaf olup, Vergi Usûl Kanunu Yönetmelik hükümlerine de tâbi değildir." İfadesi yazdırılacaktır.

3. Muhasebe Kayıtları ve İç bünyede Kullanılacak Belgeler
( Değişiklik : 1996-810 sayılı genelge ile yeniden düzenlenmiştir.)
( Değişiklik : 1997 - 935 sayılı genelge ile bilgisayar ortamında düzenlenen muhasebe fişlerine göre işlem yapılması esası getirilmiştir.)

Muhasebe kayıtlarında kullanılan; Kasa Tahsil Fişi ve Makbuzu, Kasa Tediye Fişi ve Mahsup Fişi'nin ebat; şekil ve muhtevası tekdüzen muhasebe sistemine uyum sağlamak maksadıyla yeniden düzenlenmiştir. İşletmelerimiz, 01 /01 /1995 tarihinden itibaren, muhasebe kayıtlarında birer örneği ekte gönderilen fişleri kullanacaklardır.

Bu fişler, hiç bir şekilde nihai ve tevsik edici belge olmayıp, muhasebe kayıtlarının defterlere düzgün işlenmesine yardımcı olan formlardır. Bu husus, muhasebe ile ilgili işlemlerde daima göz önünde bulundurulacaktır.

Fişler ve mizan yeni düzenlenen şekline göre 3'er nüsha ve 50'şerlik koçanlar halinde DAYM matbaasında bastırılmıştır.

İç bünyede kullanılan diğer matbu form ve fişlerde şimdilik bir değişiklik yapılmamıştır. Yeni yönetmelik yürürlüğe girinceye kadar, mevcut form ve belgeler kullanılmaya devam edilecektir.

7

VI - MAL VE HİZMET SATIŞ FİYATININ TESBİTİ, MALİYET FİŞİNİN
DÜZENLENMESİ VE GENEL YÖNETİM GİDERLERİ SINIRI

( Değişiklik : 1997-935 sayılı genelge ile bazı düzenlemeler getirilmiştir.)

Bakanlığımıza bağlı döner sermaye işletmelerinde maliyet ve satış fiyatı hesaplamaları ile bunların muhasebe kayıtlarına yansıtılması, birbirinden farklı 4 değişik yönetmelik ve talimat hükümlerine göre yapılmaktadır. Maliyet hesaplama fişlerinde; ham madde, yardımcı madde, işçilik, öğrenci hakkı v.b. gider kalemlerinin yanında, kâr,. işletme ve idari masraflar karşılığı, amortisman, elektrik v.b. gider kalemleri de bulunmakta, bu kalemler muhasebe kayıtlarında ayrı ayrı yer almakta ve giderler buna göre yapılmakta idi.

Tekdüzen muhasebe sisteminde maliyet ve satış fiyatının muhasebe kayıtlarına yansıtılması değişik bir yöntemle yapılmaktadır.

Bunlar ve benzeri sebeplerle; 01 /01 /1 995 tarihinden itibaren maliyet ve satış fiyatı hesaplaması, bunların muhasebe kayıtlarına yansıtılması ve genel yönetim (genel giderler- işletme ve idari masraflar) giderleri aşağıda belirlenen esas ve usûllere göre yapılacaktır.

1. Kesinlikle maliyet fiyatının altında mal ve hizmet satışı yapılmayacaktır.

2. Döner. sermayede üretilen ve satılan her türlü mal, hizmet, ürün (tarımsal ürün) ve ticari malların satış fiyatları; mevcut mevzuat hükümleri ile piyasa şart ve fiyatları göz önünde bulundurularak (eskiden olduğu gibi) tespit edilecektir.

Mevcut yönetmeliklerde yeni düzenlemeler yapılıncaya kadar imâlat maliyet fişleri eskiden olduğu gibi düzenlenecek, ancak, üretim tamamlandığında muhasebe kayıtlarına; ilk madde ve malzeme, işçilik ve öğrenci hakkı (üretim giderleri) kendi hesaplarıyla yansıtılacak, işletme ve idari masraflar karşılığı, amortisman ve kâr ise, satış fiyatını ve geliri belirleyen unsurlar olduğundan, satış esnasında otomatikman satış ile ilgili hesaplara yansıyacaktır.

3. Tekdüzen muhasebe sisteminde, işletmenin genel yönetim giderleri olarak tanımlanan ( İdari personelin fazla çalışma ücreti, ısıtma, aydınlatma ve haberleşme giderleri, bakım - onarım ve akaryakıt giderleri - döner sermayede kullanılan genel bütçe demir- başları dahil - kırtasiye v.b. genel giderler ) giderler; Bütçe kanunu ve tasarruf tedbirleri genelge hükümlerine uygun olmak şartıyla, Bakanlıktan izin alınmadan döner sermaye ita amirinin oluru ile serbestçe yapılabilecektir.

Ancak, Döner sermaye işletmeleri; satış gelirleri toplamı (600 YURT İÇİ SATIŞLAR HESABI tutarı) ile bu satışlara esas mal, hizmet ve ticari malların maliyet bedelleri (620, 621, 622 numaralı hesaplar) toplamları arasındaki farkın % 50 sinden fazla GENEL YÖNETİM GİDERİ YAPAMAZLAR.

Çok özellik arz eden durumlarda, İşletmeler Dairesi Başkanlığının yazılı izni ile bu sınırın üzerinde. harcama yapılabilir.

8

VII - DİĞER HUSUSLAR
( Değişiklik : 1997-935 sayılı genelge ile yeniden düzenlenmiştir.)

1. Bakanlığımız döner sermaye işletmelerinin muhasebe ile ilgili iş ve işlemlerinin; bilgisayar ortamında ve bilgisayar aracılığı ile yürütülmesi için Sayıştay Başkanlığı ve Maliye Bakanlığından gerekli izin alınmış, tekdüzen muhasebe sistemi ve özel hesap plânı ile ilgili bilgisayar programı da yazdırılmıştır. Durumu müsait olan okul ve kurumlarımıza, muhasebe iş ve işlemlerinin bilgisayar ortamında ve bilgisayar aracılığı ile yürütülmesine izin verilecektir. Bu konu ile îlgili detaylı açıklamaları içeren genelge en kısa zamanda gönderilecektir.

2. Döner sermaye işletmeleri, 01 /01 /1995 tarihi itibariyle tekdüzen muhasebe sis- temine göre düzenleyecekleri açılış bilançosunun bir nüshasını, Şubat ayı sonuna kadar İşletmeler Dairesi Başkanlığına göndereceklerdir.

3. Üretilen mal ve hizmetlerin satış fiyatı tespit edilirken, Hazineye yatırılacak peşin gelir de göz önünde bulundurulacaktır.

4. Tekdüzen muhasebe sistemine göre mali yıl sonunda düzenlenecek mali tablolar (bilanço, gelir tablosu, satışların maliyeti tablosu) hakkında detaylı bilgiler, mali yıl sonunda duyurulacaktır.

9

Yazdır

Ana Sayfa

Geri

Sayfa Başı