Maliye Bakanlığından: ÖN
ÖDEME USUL VE ESASLARI HAKKINDA GENEL TEBLİĞ (SAYI:
2007/1) 1. Giriş
(1) Bilindiği üzere Ön Ödeme Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik 21/1/2006 tarihli ve 26056 sayılı Resmî Gazetede
yayımlanan 2005/9913 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulmuştur. (2) Düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç olmak
üzere; merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde anılan Yönetmelik
hükümlerine göre yapılacak ön ödemeler, bunların mahsubu ve mahsup dönemine
devri ile harcama yetkilisi mutemetlerinin görevlendirilmesinde uyulacak
esaslar aşağıda açıklanmıştır. 2. Genel esaslar (1) 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve
Kontrol Kanunu hükümleri gereğince, kamu kaynağının kullanılmasında görevli
ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun
olarak kullanılmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin
alınmasından sorumludurlar. (2) Ön ödeme, kamu hizmetlerinin yerine
getirilmesinde kesin ödeme öncesi avans veya kredi şeklinde yapılan geçici
bir ödemedir. Ön ödeme uygulamasında kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve
hukuka uygun olarak kullanılması ve kötüye kullanılmaması için gerekli
önlemlerin alınması zorunludur. (3) Ön ödeme yapılabilmesi için; a) İlgili kanununda öngörülmüş olması, b) Ön ödeme yapılacak giderin,
gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek ivedi veya zorunlu
giderlerden olması, c) İlgili bütçe tertibinden yeterli
ödeneğin harcama biriminde mevcut olması ve bu ödeneğin, ön ödemenin mahsubu
yapılana kadar saklı tutulması, ç) Başbakanlık, Bakanlığımız ve ilgili
bakanlıklarca yayımlanan tasarruf tedbirleri ve uygulama talimatlarında belirtilen
hususlara uyulması, gerekmektedir. (4) Ön ödeme uygulamasının bir alım
usulü olmaması sebebiyle ön ödeme yapılacak mal veya hizmet alımlarında, alımların idarelerin tabi oldukları ihale
mevzuatı hükümlerine göre yapılması, mal alındığının veya hizmetin
gerçekleştirildiğinin ihale
mevzuatına uygun olarak görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca
onaylanması gerekir. (5) Ayrıca, ön ödemenin kesin ödemeye
dönüştürülmesinde verilen avansın veya açılan kredinin mahsubunda kullanılacak
gerçekleştirme belgelerinin, Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğinde
öngörülen belgelerden olması esastır. 3. Harcama yetkilisi mutemetleri (1) Mal ve hizmet alımları ile yapım
işlerinde kesin ödeme öncesi avans
veya kredi olarak ön ödeme yapılabilmesi için, harcama yetkililerinin harcama yetkilisi mutemedi görevlendirmeleri
gerekir. Harcama yetkilisi mutemedi görevlendirilmesinde aşağıdaki hususlar
dikkate alınacaktır. (2) Her
harcama birimi için bir mutemet görevlendirilmesi asıldır. (3) Aynı harcama birimine bağlı olmakla birlikte, ayrı ayrı hizmet yürütmekte olan veya ayrı ayrı
yerlerde bulunan askerî birlik ve askerî kurumlar ile okul, yurt, enstitü,
hastane, dispanser ve benzeri birim ve ünitenin her biri için ayrı mutemet
görevlendirilebilir. (4)
Zorunluluk bulunması halinde harcama yetkilileri; taşıtların akaryakıt, yağ,
bakım, onarım ve işletme giderlerinde; bir bütün oluşturmakla birlikte
alınacak mal veya yapılacak işle ilgili olarak ayrı yerlerde
sonuçlandırılması gereken vergi ve benzeri ödeme yükümlülüklerinin yerine
getirilmesinde; alınan mala ilişkin yükleme, boşaltma ve gümrük işlemleri
gibi özellik arz eden işlere ilişkin giderlerde ayrı mutemet
görevlendirebilir. (5) Verilen
avansa ilişkin iş bitirilmeden bir başka iş için kredi açmak suretiyle ön
ödeme yapılması gereken hallerde, ayrı bir harcama yetkilisi mutemedi
görevlendirilebilir. 4. Avans
şeklinde yapılacak ön ödemeler (1) Yönetmelik kapsamındaki kamu idarelerinde harcama
yetkilisi mutemetlerine verilecek avans sınırları, gider türleri ve idareler
itibarıyla Bakanlığımızca (Muhasebat Genel Müdürlüğü) yayımlanan Parasal
Sınırlar ve Oranlar Hakkında Genel Tebliğde gösterilmiştir. (2) Avans nakit olarak doğrudan harcama yetkilisi
mutemedine verilebileceği gibi mutemedin banka hesabına da aktarılabilir. 5. Kredi şeklinde yapılacak
ön ödemeler (1) Harcama yetkilisi
tarafından kredi şeklinde ön ödeme yapılması uygun görülen giderler ile avans
sınırlarını aşan giderler için kredi açılabilir. Kredi mutemede nakden
verilmez veya şahsi hesabına aktarılmaz. (2) Harcama yetkilisi
mutemedi, mal veya hizmetin alındığı
kişi veya kuruluşa ödeme yapılması için, adına kredi açılan banka veya
muhasebe birimine hitaben Ek-2’deki kredi ödeme talimatını düzenler. Banka
veya muhasebe birimince, kredi ödeme talimatında belirtilen tutar şartlar
oluştuğunda alacaklının kendisine veya yetkili temsilcisine ödenir ya da varsa banka hesabına aktarılır. (3) İhale
mevzuatı çerçevesinde mal ve hizmet alımı gerçekleştirilecek kamu
idarelerinden Ek-3’deki listede gösterilenlere yapılacak ön ödemelerde ise
kredi tutarı doğrudan ilgili kamu idaresinin banka hesabına aktarılacaktır. 6. Kredi
izinleri (1)
Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince açılacak kredilerden tutarı,
merkezî yönetim bütçe kanununa bağlı (İ) cetvelinde belirlenen tutarı aşanlar
ile yurt dışından yapılacak alımlar için açtırılacak akreditif karşılığı
krediler için Bakanlığımızdan (Muhasebat Genel Müdürlüğü) izin alınacaktır. (2) Bu idarelerin taşra teşkilatı ile il ve
ilçelerdeki diğer harcama birimlerince açtırılacak kredilerden tutarı,
Parasal Sınırlar ve Oranlar Hakkında Genel Tebliği ekinde yer alan Tablo 2’de
gösterilen tutara kadar olanlarda kredi izinlerinin il Defterdarlarınca
verilmesi uygun görülmüştür. Büyükşehir belediyesi bulunan illerde
Defterdarlar bu yetkilerini sınırları açıkça belirtmek suretiyle yardımcıları
vasıtasıyla kullanabilirler. (3) Kredi izinleri için, Ek-1’deki Kredi Talepnamesi
düzenlenecektir. Söz konusu talepnamede talep edilen kredi tutarı yazı ve
rakam ile ayrı ayrı gösterilir. Kredi
talepnamesinin ekine satın alınacak malın cinsi, birim fiyatı ve miktarı ile
katma değer vergisi tutarını gösteren liste eklenecektir. Ayrıca, muhasebe
birimine gönderilen ödeneğe ilişkin ödenek gönderme belgesi veya yazının
tarih ve numarasına ilişkin bilgilere yer verilecektir. (4) Usulüne uygun olarak doldurulan kredi
talepnameleri, harcama yetkililerince doğrudan kredi izni vermeye yetkili
makama (Defterdarlığa veya Bakanlığa) gönderilir. Verilen kredi iznine
ilişkin belge harcama yetkilisine geldiğinde, Muhasebe İşlem Fişi düzenlenir ve ekine kredi izin yazısı ile alıma
ilişkin harcama talimatlarından ilgili olanı bağlanarak muhasebe
birimine gönderilir. 7. Kredi
izni başvurularında uyulacak esaslar (1) 5018 sayılı Kanuna göre kredi açılabilmesi için;
ön ödeme yapılmasının ilgili kanununda öngörülmüş olması, yapım işi, mal veya
malzemeye ivedi ihtiyaç duyulması, zorunlu bir gider olması ve gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması
için yeterli sürenin bulunmaması gerekir. Kanunun öngördüğü şartlar
oluşmadan kredi açılması ve bu suretle kamu idarelerine ait nakdin, idarenin
tasarrufu dışındaki hesaplarda tutulması 5018 sayılı Kanuna aykırıdır. (2) Bu nedenle, harcama yetkilileri kredi izin
taleplerinde ön ödeme yapılmasını öngören ilgili kanun ve madde numarası ile
ivedilik veya zorunluluk gerekçelerini mutlaka belirteceklerdir. 8. İzin alınmaksızın açılacak krediler (1) Genel bütçe kapsamındaki kamu
idarelerince aşağıda belirtilen kamu idarelerinden yapılacak alımlar için
kredi izni aranmaz: a) Posta Maddeleriyle Telgraf Ücretlerinin Ödeme
Şeklini Gösterir Yönetmelik gereğince; T.C. Posta ve Telgraf Teşkilatından
alınacak posta pulları ile posta ücreti ödeme makinelerine yükletilecek
limitlere ilişkin posta ücreti giderleri, b) Okul pansiyonları hesabından yapılacak,
pansiyonların çeşitli ve ivedi giderleri, c) Kamu İhale Kurumuna ödenecek ilan giderleri, ç) Parasal Sınırlar ve Oranlar Hakkında Genel Tebliği
eki Tablo 2’de belirtilen tutara kadar olan, elektronik kartlara yükletilecek
doğalgaz ve su giderleri. 9. Elektronik sayaçlara yükletilen doğalgaz ve su
bedelleri (1) Bedelleri peşin ödenerek elektronik sayaçlara
yükletilen kredi tutarında tüketimi sağlanan doğalgaz ve su bedelleri için
ilgili kuruluşa kredi şeklinde ön ödeme yapılır. Bu nedenle, harcama
yetkilisi mutemedi adına açılan kredi tutarı, muhasebe birimince doğrudan kuruluşun
banka hesabına aktarılır. (2) Yapılacak ön ödemelerde; harcama talimatı ve
genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince yapılacak ön ödemelerde, Parasal
Sınırlar ve Oranlar Hakkında Genel Tebliğ eki Tablo 2’de gösterilen tutarı
aşanlar için ayrıca kredi izin yazısı ödeme belgesine bağlanır. (3) Harcama yetkilisi mutemedi, kredi tutarının
ilgili dağıtım kuruluşunun banka hesabına intikal ettirildiğine ilişkin
bankadan alacağı dekontun bir örneği ile varsa krediden kesilen damga vergisi
karşılığında düzenlenen muhasebeleştirme belgesinin onaylı bir örneğini,
adlarına düzenlenmiş yetki belgesiyle birlikte dağıtım kuruluşunun ilgili
birimine verir. (4) İlgili dağıtım kuruluşunca, banka dekontunda
gösterilen nakit tutarı ile kesilmiş ise onaylı muhasebe işlem fişinde
gösterilen damga vergisi toplamı tutarında doğalgaz veya su, kuruma ait
elektronik karta yüklenir ve düzenlenen fatura ile birlikte mutemede teslim
edilir. 10. Yüklenicilere yapılacak bütçe dışı ön ödemeler (1) Yönetmeliğin 7 nci
maddesine göre; sözleşmelerinde belirtilmek ve karşılığında aynı tutarda
teminat alınmak koşuluyla yüklenicilere; mal ve hizmet alımlarında yüklenme
tutarının yüzde 10’una, yapım işlerinde ise yüklenme tutarının yüzde 15’ine
kadar bütçe dışı avans verilebilecektir. Ayrıca, belirtilen oranların
üzerinde avans verilmesini zorunlu kılan durumlarda; genel bütçeli idareler
için Maliye Bakanlığının uygun görüşü, kapsamdaki diğer idareler için ise üst
yöneticinin kararı ile ve aşan kısım için T.C. Merkez Bankasının kısa vadeli
avanslara uyguladığı oranda faiz alınmak kaydıyla, yüklenme tutarının yüzde
30’unu aşmamak üzere belirlenecek oranda bütçe dışı avans verilebilmesi
mümkün bulunmaktadır. (2) Mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde
yüklenicilere bütçe dışı avans ödemesi yapılabilmesi için bu hususun 4734
sayılı Kamu İhale Kanununun 27 nci maddesi
gereğince idari şartnamede belirtilmesi zorunludur. Bu nedenle Yönetmelikte
belirlenen oranların üzerinde avans verilmesi düşünülen hallerde, ilgisine
göre Bakanlığımız uygun görüşü veya üst yönetici kararının ihaleye çıkılmadan
önce, idari şartnamenin hazırlanması aşamasında alınması gerekmektedir. Genel
bütçeli idarelerce duyuru yapıldıktan sonra sözleşme aşamasında veya sözleşme
yapıldıktan sonra istenecek uygun görüş talepleri Bakanlığımızca işleme
konulmayacaktır. İdarelerin bu konuda dikkatli olmaları gerekir. 11. Diğer hususlar (1) Harcama
yetkilisi mutemedine verilecek avans veya adına açılacak krediler için
harcama yetkilisinden alınacak harcama talimatlarında; verilecek avans veya
açılacak kredi tutarı ile harcama yetkilisi mutemedinin adı belirtilir. Harcama
yetkilileri, harcama yetkilisi mutemetlerine verilecek avanslarda; a) Belirlenen sınırlar dahilinde olmak şartıyla,
ihtiyaç tutarında avans verilmesine, b) Avansın ivedi ihtiyaçlar için verildiği göz önünde
bulundurularak, olağanüstü durumlar dışında alım işine, avansın verildiği
tarihten itibaren en geç beş gün içinde başlanılmasına, c) Avans verilmesini gerektiren ihtiyaçların ortadan
kalkması halinde avansın veya kullanılmayan artıkların, bekletilmeden
muhasebe birimi vezne veya banka hesaplarına iade edilmesine, özen gösterecekler, kamu idaresine ait paranın
gereksiz yere mutemetler üzerinde kalmasına izin vermeyeceklerdir. (2) 5018 sayılı Kanunun 35 inci maddesi ve Ön
Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri gereğince harcama
yetkilisi mutemetleri; kendilerine verilen avanslara ilişkin kanıtlayıcı
belgeleri bir ay içerisinde ödeme emri belgesi ekinde, muhasebe yetkilisine
vermekle yükümlüdür. Mahsup süresi, avansın verildiği güne, son ayda tekabül
eden günün mesai saati bitiminde, sürenin bittiği ayda avansın verildiği güne
tekabül eden bir gün yok ise, süre o ayın son gününün mesai saati bitiminde
sona erer. Örneğin;15/03/2006 tarihinde alınan avansın en geç 15/04/2006
tarihinin mesai saati sonuna kadar mahsup edilmesi gerekir. Ancak, bu gün
tatil gününe (Cumartesi) rastladığından takip eden ilk iş günü olan
17/04/2006 Pazartesi günü mesai saati sonuna kadar mahsubu gerekir.
30/01/2006 tarihinde alınan avansın ise en geç 28/02/2006 günü mesai saati
bitimine kadar mahsup edilmesi gerekmektedir. Belirtilen sürede mahsup
edilmeyen avanslar, mahsup edilmesi gereken tarihten itibaren, 6183 sayılı
Kanunun değişik 51 inci maddesi hükmüne göre hesaplanacak gecikme zammı ile
birlikte, anılan Kanun hükümlerine göre ilgili mutemetten tahsil edilir. (3) Genel bütçe kapsamındaki idarelerce yurt
dışından yapılacak alımlarla ilgili olarak açtırılacak akreditif karşılığı
kredilere ilişkin izin başvurularında Ek-1 form kullanılır. Formda, mal
bedeli ve ilgili banka veya muhabirine döviz olarak ödenmesi gereken
komisyonlar ile diğer gider karşılıklarının döviz cinsinden toplamı ile
akreditif işlemlerini idare ve banka nezdinde
takiple görevlendirilen personelin adı, soyadı ve unvanı belirtilir. 12. Kaldırılan düzenlemeler ve yürürlük (1) 20/2/2004 tarihli ve 25379 birinci mükerrer
sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1 ve 10 sıra nolu
Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliğleri ek ve değişiklikleri ile birlikte
yürürlükten kaldırılmıştır. (2) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer. (3) Tebliğ olunur. EK-1
KREDİ TALEPNAMESİ Sayı:
Tarih: ...../..../......
............................................................................ DEFTERDARLIĞINA / MALİYE BAKANLIĞINA
(Muhasebat Genel Müdürlüğü) ANKARA
Yukarıda
ayrıntısı gösterilen alım işi için kredi açılmasını müsaadelerine arz/rica
ederim. Harcama Yetkilisi
İmzası Adı-Soyadı-Unvanı EK-2 KREDİ ÖDEME TALİMATI
...........................MUHASEBE BİRİMİNE/
..................... BANKASI .................. ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜNE Banka
hesap no: Aşağıda bilgileri yer alan alacaklıya, Muhasebe
Birimi/Bankanız nezdinde adıma açılmış olan
krediden yalnız
...........................................................YTL tutarını
ödeyiniz/hesabına aktarınız. .../.../...... İmza Adı-Soyadı
................................. Dairesi Harcama
Yetkilisi Mutemedi Alacaklının:
___________________________________________________________________________ Not:1-Bu
belge, adına kredi açılan harcama yetkilisi mutemedi tarafından en az iki
nüsha düzenlenir. Belgenin aslı, alacaklının kendisine veya tutarı
alacaklının hesabına aktarılmak üzere ilgili muhasebe birimi veya banka
şubesine verilir. Banka ilgiliye ödeme yaparken alacaklının kimliğini
araştırmak zorundadır. 2-Bu
belge ile mutemet kendi adına para alamaz veya hesabına aktarma yaptıramaz. EK- 3 SATINALMALAR İÇİN AÇILAN KREDİLERDE PARANIN DOĞRUDAN BANKA HESAPLARINA
AKTARILMASI UYGUN GÖRÜLEN KURULUŞLAR LİSTESİ Devlet Malzeme Ofisi ve aşağıda sayılan kuruluşlardan
yapılacak mal ve hizmet alımları nedeniyle açtırılacak kredilerde, kredi
karşılığı nakit doğrudan kuruluşun banka hesabına aktarılacaktır. Aşağıdaki
kuruluşlar veya bağlı müesseselerinden özelleştirilmeleri tamamlananlar
listeden çıkarılmış sayılır. 1-
Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu ve Müesseseleri (kömür alımları için), 2-
Türkiye Taşkömürü Kurumu ve Müesseseleri (taşkömürü alımları için), 3-
Türkiye Elektrik Üretim, İletişim A.Ş. ve Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. ile
Müesseseleri (elektrik enerjisi alımları için), 4-
Orman İşletme Müdürlükleri (yakacak odun, tomruk ve kereste alımları için ), 5-
Posta İşletmeleri Genel Müdürlüğü (pul alımları, posta ücret makinesine
bağlanacak krediler dahil, abone ve hizmet bedelleri hariç), 6-
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. ve Müesseseleri, 7-
Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu ve müesseseleri ile bağlı ortaklıkları
(bizzat ürettikleri silah, mühimmat, harp araç ve gereçleri ve bunların
bakım, onarım, revizyon ve imalinde kullanılan malzeme ile patlayıcı maddeler
için), 8-
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü (resmi mühür ve soğuk damga için), 9-
Kamu İhale Kurumu (ilan giderleri için), 10- Elektronik kartlara
yükletilecek doğalgaz ve su alımlarına ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarına yapılacak ödemeler. |