T.C. MİLLÎ EĞİTİM
BAKANLIĞI İşletmeler
Dairesi Başkanlığı Sayı
: B.08.0.İDB.0.28.08-183- 3501
31/12/2009 Konu : DÖSE
İşletmeleri Sene Sonu İdare Hesapları. İlgi : a) 3423 sayılı MEB’e Bağlı Meslekî ve
Teknik Öğretim Okulları Döner Sermayesi Hakkında Kanun, b) 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanunu, c) MEB Döner
Sermaye İşletmelerinde Üretimi Teşvik Primi Dağıtımı, Parça Başı Üretim, Atölye ve Tesislerin Özel Sektörle İşbirliği
Yapılarak İşletilmesi Hakkında Yönetmelik, d) 24/02/2005
tarihli ve 2005/400 sayılı DöSeNet Projesi konulu Genelgemiz, e) Maliye
Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünün 21/11/2003 tarih ve 22910 sayılı
Genelgesi, f) Maliye
Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünün 23/12/2005 tarih ve 23992 sayılı Genelgesi,
g) İç
Denetim Birimi Başkanlığı 25/12/2008 tarih ve 280 sayılı yazı ve ekli raporu, h) Personel
Genel Müdürlüğünün 18/12/2008 tarih ve 2679/121558 sayılı Kurum İdare Kurulu
Kararı. Bakanlığımıza bağlı mesleki ve teknik öğretim okulları
bünyesinde faaliyet gösteren döner sermaye işletmeleri ilgi (a) Kanuna göre
kurulmuştur. Bu
Kanunun genel ve madde gerekçelerinde özetle; “…bu okullara mütedavil sermaye verilmesindeki maksat; amelî
tedrisat programlarının tatbiki için…..”
“……programların tatbikatına bir vasıtadan başka bir şey olmayan
mütedavil sermaye işleri,……”
“…..…meslek okullarına verilen mütedavil sermayelerden maksat, talebenin
bir sene zarfında program mucibince yapmak mecburiyetinde oldukları ameli
işlerin iptidai maddelerini Devlet bütçesine yük olmadan temin etmektir.” “..…mütedavil sermaye hesabına bu okulların
atölyelerine sipariş alınması bir gaye değil, temrin malzemesi temin
etmek üzere her yıl bütçesinden tahsisat sarf edilmeksizin ameli tedrisat
programlarının tatbik edilebilmesi için bir vasıtadır. Binaenaleyh
hariçten sipariş alınmasında, ne sermayenin nemalandırılması, ne de bir kâr temini gibi doğrudan doğruya
istihdaf edilen bir maksat mevzubahis değildir. Bu bakımdan, bu atölyelerde
yapılan işlerin ticari bir mahiyeti yoktur.” denilmek
suretiyle, döner sermayelerin amaç ve
faaliyetlerinin; çalışanlara fayda sağlamak veya finansal bir hareketliliğin
izlenmesi değil, uygulamalı mesleki eğitimden başka bir şey olmadığıdır. Döner sermaye işletmelerinin yukarıda özetle belirtilmeye
çalışılan mesleki eğitim boyutunun yanı sıra, mali ve muhasebe boyutu da
bulunmaktadır. Bu nedenle, bünyesinde döner sermaye işletmesi bulunan okul ve
kurumlarımız; 832 sayılı Sayıştay Kanunu, döner sermaye kuruluş kanunları ve
tâbi oldukları yönetmelikler ve diğer ilgili mevzuatlar uyarınca, DÖSE
işletmelerinin bir yıllık faaliyetlerini kapsayan idare hesaplarıyla ilgili
defter ve harcama belgeleri ile bilanço ve eklerini her yıl yasal süresi
içerisinde Sayıştay Başkanlığına,
bilanço ve diğer belgeleri ise, Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü ile
Bakanlığımız İşletmeler Dairesi Başkanlığına göndermek zorundadırlar. Döner
sermaye işletmelerinin 31 Aralık itibariyle
yapacakları işlemler ve düzenleyecekleri belgeler arasında birlik ve
beraberliği sağlamak, önceki yıllarda yaşanan gereksiz yazışmalara sebebiyet
veren yanlış uygulamaları ortadan kaldırmak maksadıyla; öncelikle okul
müdürünün başkanlığında, teknik müdür yardımcısı, bölüm veya atölye şefleri ile
saymanın bir araya gelerek bu genelge konusunda yapacakları ön çalışma ve
bilgilendirme toplantısından sonra sırasıyla aşağıda belirtilen iş ve
işlemlerin yapılması gerekmektedir. 1-
Envanter İşlemleri 1.1. Yıl
içi işlemlerine ilişkin muhasebe kayıtları ve ay sonu işlemlerinin (otomatik versiyonda) yapılmasından
sonra, 31 Aralık itibariyle geçici mizanın yazıcıdan dökümü alınacaktır. 1.2. Kurulacak
komisyonlar tarafından; kasa, ambar ve
atölyelerde bulunan stoklar (ilk madde ve malzeme, yarı mamûl, mamûl ve ticari
mallar) ile duran varlıkların (makine, cihaz, demirbaş v.b.) sayımları
yapılarak, sayım tutanak ve listeleri düzenlenecektir. Sayım tutanak ve
listeleri; muhasebe kayıtları, stok ve duran varlık kayıtlarıyla karşılaştırılacak,
bir tutarsızlık varsa sebepleri araştırılarak tespit edilecek ve gerekli
düzeltmeler yapılacaktır. 1.3. 31 Aralık itibariyle DÖSE işletmesinin hesabının bulunduğu
bankadan alınacak banka mevcudu ve net faizin ayrı ayrı
gösterildiği (vadeli mevduat hesabı olanlar için ayrıca yazı alınacaktır) banka
uygunluk yazısıyla, işletmenin borç ve alacaklarına ilişkin listeler; muhasebe
kayıtlarıyla karşılaştırılacak, bir tutarsızlık varsa sebepleri araştırılarak
gerekli düzeltmeler yapılacaktır. 1.4. 195 ve 196 kod numaralı hesaplarda
kayıtlı avanslar –varsa- kapatılacaktır. 1.5. 393
Merkez ve Şubeler Cari Hesabı’nı kullanan Devlet Kitapları DÖSE işletmesi, malî
yıl sonu itibariyle bu hesabı ilgili hesaplara devrederek kapatacaktır. Yeni mali yılın açılış kaydı ile bir önceki
yıl kârı veya zararının ilgili hesaba aktarılması kaydından sonra, bu hesap
yeniden açılacaktır. 1.6. Bu
işlemler yapıldıktan sonra; Tekdüzen
Muhasebe Programının 17 nolu “Yıl Sonu İşlemleri” seçeneğine girilip, 1, 2, 3, 4, 5, 6 ve 7 numaralı alt
seçeneklerdeki envanter işlemleri sırasıyla ve programın kendi seyri içerisinde
otomatik olarak yapılacaktır. Ancak,
bu işlemlerden 2 numaralı alt
seçenek içerisinde yer alan döner sermaye işletmesinin gelirinden alınan duran
varlıklara amortisman ayırma işlemi, 3423
sayılı Kanuna tâbi işletmeler için otomatik olarak düzenlenmiş olup, 968,
2133 ve 3797 sayılı Kanunlara göre kurulan DÖSE işletmeleri ise döner sermaye
gelirlerinden alınan duran varlıklarla ilgili amortisman ayırma kaydını, bilgisayar
ortamında elle bilgi girişi suretiyle
ilgili mevzuatına göre yapacaklardır. Duran varlıklara, kayıtlı değerinden fazla amortisman
ayrılmayacaktır. Amortismanı tamamlanan duran varlıklar için herhangi bir işlem
yapılmayacak, kullanıldığı sürece kayıtlarda takibine devam edilecektir.
Düşümleri ise Taşınır Mal Yönetmeliği ekinde yer alan 10 numaralı örnekte
belirtilen “Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı”na göre Başkanlığın onayı
ile yapılacaktır. 1.7. Tekdüzen Muhasebe Programının 17 nolu seçeneğinin 1, 2, 3,
4, 5, 6 ve 7 numaralı alt seçeneklerdeki işlemler yapıldıktan sonra, önceki
yıllardan devreden zarar varsa, bu
zarar 590 kod numaralı hesaptan mahsup edilecektir. 1.8. Bu kayıtlar tamamlandıktan sonra,
bilgisayar ortamında oluşan kesin mizan,
bilanço ve ayrıntılı gelir
tablosunun yazıcıdan dökümleri alınacaktır. 1.9. Tabloların çıkarılmasından sonra; kapanış işlemine
geçmeden önce bilançoda yer alan hesaplardan sermayeye ilişkin hareketleri
gösteren 500 ve 501 nolu hesaplar ile bunlara ilişkin alt hesapların aşağıda
örnek olarak gösterilen kayıtlara uyup uymadığı son mahsup fişinden bir kez
daha kontrol edilecektir. –Varsa- hata
bu aşamada düzeltilecek ve yeni mali yıla alt hesabı hatalı bir hesap aktarılmayacaktır. Örnek; Tahsis edilen sermaye :
200.000.-TL Ödenmiş (2006 ve
öncesi) sermaye :
50.-TL 2006 yılı bilanço kârı : 180.000.-TL 2006 kârının
sermayeye eklenen (1/3) tutarı : 180.000/3=
60.000.-TL 2007 yılı bilanço kârı : 240.000.-TL 2007 kârının
sermayeye eklenen (1/3) tutarı : 240.000/3=
80.000.-TL 2008 yılı bilanço kârı :
90.000.-TL 2008 kârının sermayeye eklenen (1/3)
tutarı : 90.000/3= 30.000.-TL
Son kayıt -------------------------------------- 31/12 /…. -----------------------------------
(Alacaklı Hesaplar) (Borçlu
Hesaplar) …………………………………., …………………………………… ………………………………………….
………………………………………….
500.10.1000 2007 YILINDA … 200.000.-
501.00 2007 YILINDA
………………200.000.-
501.10 2006 VE ÖNCESİ… 50.- 501.20 2006 KÂRININ 1/3’Ü 60.000.- 501.30 2007 KÂRININ 1/3’Ü… 80.000.- 501.40 2008 KÂRININ 1/3’Ü… 30.000.- …. mali yılı kapanış kaydı ------------------------------------------------- /
----------------------------------------------- Tekdüzen Muhasebe Programının 17 nolu seçeneğinden, 8
numaralı kapanış işlemleri alt seçeneğine girilerek, yılsonu itibariyle
bütün hesapların kapatılması kaydı yapılacaktır. Bu kayıttan sonra; alt hesaplarıyla birlikte bütün hesapların borç ve
alacakları eşitlenmiş olacaktır. 1.10. Yıl sonu
itibariyle yapılan kapanış kaydından sonra, malî yılın bütün bilgileri, en az
beş ayrı (CD, DVD, flaş bellek vb araçlara) yedek alınacak ve bunların virüslü
olmamasına dikkat edilecektir. 1.11. Kapanış işlemlerinin tamamlanması ve bilgilerin
yedeklenmesinden sonra; yevmiye
defterinin iki ayrı nüsha olarak, büyük defter ve yardımcı defterlerin ise
birer nüsha olacak şekilde yazıcıdan dökümleri alınacaktır. Bu dökümler
alınırken de yazıcı şeridinin siyah renkte, yeni ve kaliteli olmasına özen
gösterilecektir. Dökümü alınan yevmiye
defteri, büyük defter ve yardımcı defterlerin her sayfası mühürlenecek,
kapanış maddesinin bulunduğu son sayfasına ise, kaç sayfa ve kaç maddeden
ibaret olduğu yazılarak, sayman (muhasebe yetkilisi) ve teknik müdür yardımcısı
(gerçekleştirme görevlisi) tarafından imzalanacak, okul veya kurum müdürü (DÖSE
harcama yetkilisi) tarafından da onaylanacaktır. 1.12. 01 Ocak-31 Aralık tarihleri arasında bilgisayar
ortamında düzenlenerek dökümleri alınan ve bir asıl, bir de suret olmak üzere
iki ayrı dosya halinde hazırlanan kasa
tahsil, kasa tediye ve mahsup fişleriyle ekleri (yani gelir – gider
belgeleri) kontrol edilerek imza ve benzeri eksiklikleri (varsa)
giderilecektir. 1.13. İlgi (a)
Kanunun 1 inci maddesinde yapılan değişiklikle döner sermaye işletmelerinde, sermaye tahsisi kavramı getirilmiştir.
Muhasebe kayıtlarına da yansıyan bu uygulamaya ilişkin olarak herhangi bir
yanlışlığa meydan vermemek, bütünlüğü sağlamak ve –varsa- hataları düzeltmek
bakımından; 1.13.1. Malî yıl açılış kayıtları (1 ve 2 nci kayıt) otomatik
sürümünde otomatik olarak yapılacaktır. 1.13.2. Program tarafından yeni yıla ait birinci yevmiye
kaydı (açılış) ile birlikte ikinci yevmiye kaydı da otomatik yapılmaktadır.
İkinci yevmiye kaydında yer alan 570 nolu hesaba ait alt hesap yeni mali yılda
tanımlanarak, değiştirilmiş olacaktır. Şöyle ki, 570
GEÇMİŞ YILLAR
KÂRLARI 10
2009 YILI KÂRI 1.13.3.
İlgi (a) Kanunun birinci maddesinin
ikinci fıkrası gereği, bilanço kârının 1/3’ü sermayeye ilave edileceğinden,
öncelikle 501 nolu hesabın alt hesabı 2009 yılı kârı için tanımlanacak ve sonra
da aşağıdaki gibi kayıt yapılacaktır. (Tahsis edilen sermayeye ulaşan
işletmeler bu işlemi yapmayıp bilanço karının 2/3 nü Merkez saymanlığına
göndereceklerdir.) 501 ÖDENMEMİŞ SERMAYE 501.50 2009
KÂRININ 1/3 Ü 1.13.4. 2010 malî yılının 3 nolu yevmiye kaydı ise aşağıda
örneklendiği şekilde yapılacaktır. Örnek : 2009 mali yılı bilanço kârı : 120.000..- TL Tahsis edilen sermeyenin 2009 yılı karından
karşılanacak tutarı 120.000/3= 40.000.-TL ise Kayıt işlemi; -------------------------------------------- /
-------------------------------------------- 570.10 2009 YILI KÂRI 40.000.- 501.50 2009 KÂRININ 1/3 Ü 40.000.- 2009 Bilanço kârının 1/3’ü ile tahsis
edilen sermayenin bir kısmının karşılanması -------------------------------------------- /
-------------------------------------------- şeklinde yapılacaktır. 2- Düzenlenecek Belgeler: Bakanlığımıza bağlı döner sermaye işletmelerinde başta muhasebe kayıt
ve işlemleri olmak üzere, diğer iş ve işlemlerin bilgisayar ortamında
yürütülüyor olması ve benzeri sebeplerle; büyük bir kısmı bilgisayar ortamında
alınan aşağıdaki evrak ve belgelerin yıl sonu itibariyle düzenlenmesi
gerekmektedir. 2.1. Zamanı idare
cetveli 2.2. Bilanço 2.3. Bilanço
açıklaması 2.4. İşletmenin
ayrıntılı gelir tablosu 2.5. Satışların
maliyeti tablosu 2.6. Geçici
mizan 2.7. Kesin
mizan 2.8. Hazır
değerler tutanağı 2.9. Ticari
alacaklar listesi 2.10. Diğer alacaklar listesi 2.11. Stoklar sayım tutanağı 2.12. Gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları
listesi 2.13. Diğer dönen varlıklar listesi 2.14. Maddi duran varlıklar sayım tutanağı 2.15. Maddî duran varlıklar amortisman döküm cetveli (968,
2133, 3704 sayılı Kanunlara tâbi işletmeler ile ETGM DÖSE işletmesi ) 2.16. Maddi olmayan duran varlıklar sayım tutanağı 2.17. Gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları
listesi 2.18. Diğer duran varlıklar listesi 2.19. Ticari borçlar listesi 2.20. Diğer borçlar listesi 2.21. Alınan avanslar listesi 2.22. Ödenecek vergi ve diğer yükümlülükler listesi 2.23. Gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları
listesi 2.24. Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar listesi 2.25. Sermaye durum cetveli 2.26. Yıllık gayri safi gelir ve kâr bildirimi 2.27. Üretimi teşvik primi dağıtım tablosu (sadece 3423
sayılı Kanuna tâbi işletmeler ) 2.28. % 5’lik çalışmayı teşvik ve çalışanı takdir payının
dağıtımına ait komisyon kararı 2.29. Nâzım
hesaplarla ilgili döküm cetveli 2.30. Malî
durum tablosu. Yıl içerisinde işlem görmemiş
hesaplarla ilgili olarak herhangi bir tutanak, liste ve belge
düzenlenmeyecek, bu hesapların işlem
görmediğinin belirtilmesi yeterli olacaktır. 3- Düzenlenen Belgelerin
Gönderileceği Kurumlar Yukarıda belirtilen iş ve işlemler sırasıyla yapıldıktan sonra; 3.1.
Bakanlığımıza bağlı DÖSE
işletmelerinin; sene sonu idare hesabıyla ilgili düzenleyecekleri belgeleri
(bilanço ve ekleri); Sayıştay
Başkanlığı, Maliye Bakanlığı-Muhasebat Genel Müdürlüğü ve Bakanlığımız
İşletmeler Dairesi Başkanlığına yasal süresi içerisinde göndermeleri
gerekmektedir. Hangi kuruma, hangi belgelerin, hangi yöntemle gönderileceği ek:1 tabloda detaylı bir şekilde
belirtilmiştir. Herhangi bir gecikmeye meydan verilmeksizin bu tabloya göre
işlem yapılacaktır. Ayrıca; DÖSE İşletmelerimiz ödemeleri
gereken SHÇEK Payını Ocak ayı sonuna kadar ilgili muhasebe birimine
yatıracak ve belgesini de ek:1
tabloda gösterilen yerlere göndereceklerdir. 3.2.
Sayıştay Başkanlığı; bazı
saymanlıkların sene sonu idare hesaplarını (yevmiye defteri ile gelir-gider
belgeleri) yerinde (okulda), bazı
saymanlıkları ise merkezde (Ankara’da) incelemeye tabi
tutmaktadır. Bu sebeple; ilişik tabloda Sayıştay Başkanlığına gönderileceği
belirtilen belgelerden ek:1-A’da yer
alan belgeler (bilanço ve ekleri)
hiçbir uyarıya gerek kalmaksızın doğrudan gönderilecektir. Sayıştay Başkanlığının yerinde (okulda) veya merkezde (Ankara’da) incelemeye ilişkin
talimatı ulaşıncaya kadar, ek:1-B’de
yer alan yevmiye defteri ile gelir-gider belgeleri Sayıştay’a gönderilmeyecek,
DÖSE işletmesinin bulunduğu okul veya kurumda hazır hâlde bekletilecektir. Sayıştay Başkanlığınca merkezde
(Ankara’da) inceleme programına alınan saymanlıkların belirlenip, bildirilmesi
sonrası, ek:1-B’de
yer alan belgeler (yevmiye defteri ile gelir-gider belgeleri), bu kuruma
ayrıca bir yazı ekinde gönderilecektir. Ancak, ek- Yukarıda
belirtilen tüm işlemler, merkez veya bağlı saymanlık olup olmadığına
bakılmaksızın her bir okul için ayrı yapılacaktır. 3.3. Sayıştay’a gönderilen veya gönderilmek üzere hazır
bekletilen belgelerin birer nüshası (yevmiye defter dökümü, büyük ve yardımcı
defter dökümleri, bilanço ve ekleri, komisyon sayım tutanak ve listeleri) ile
muhasebe kayıt ve işlemlerinin yedeklendiği en az iki adet (CD, DVD, flaş
bellek vb araçlara) yedek alınacak ve bunların virüslü olmamasına dikkat
edilecektir. Arşiv amacıyla ve zaman
aşımı süresince okul veya kurumda saklanacaktır. 3.4. Maliye
Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü ilgi (e) ve (f) genelgelerinde, disket gönderilmesini istemediğinden,
disket veya CD gönderilmeyecektir. Ayrıca, ilgi (e ve f) genelgede sene
sonu idare hesaplarının saymanlık
bazında konsolide edilerek gönderilmesi istenilmektedir. Saymanlar; görev
alanlarındaki DÖSE işletmelerinin envanter ve kapanış işlemlerini ayrı ayrı
yaptıktan sonra, bilgisayarda ayrı bir kütük oluşturacak ve konsolide işlemini
bu kütükte yaparak, ilişik tabloda (ek:1)
belirtilen belgeleri, merkez saymanlık bazında konsolide edilmiş rakamlara göre
düzenleyip göndereceklerdir. 4
- Bilanço Kârı İle İlgili Yapılacak İş
Ve İşlemler 4.1.
Bakanlığımız ile Maliye Bakanlığı arasında düzenlenen ve 28/12/2002 tarih
ve 24977 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan “Meslekî Eğitimi Geliştirme
ve Yaygınlaştırma Faaliyetlerinin Desteklenmesiyle İlgili Gelirlere ve
Harcanmasına İlişkin Esas ve Usullerin” 6 ncı maddesi hükmü ile ilgi (e, f)
genelgelerde; DÖSE kârlarının ŞUBAT ayı
sonuna kadar yatırılma mecburiyeti getirilmiş olup, süresi içinde yatırmayan DÖSE işletmeleri hakkında “6183
sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun” hükümlerinin
uygulanacağı esası getirilmiştir. Bunlar ve benzeri
sebeplerle; 3423 sayılı Kanuna tabi işletmeler DÖSE kârlarının 1/3 ünü (ÜTP’nin
dağıtılmayan kısmı var ise dağıtılamayan kısım ile birlikte), diğer kanunlara
tâbi DÖSE işletmeleri ise tamamını, herhangi bir gecikmeye ve uyarıya gerek
kalmaksızın, belirtilen süre içerisinde Millî Eğitim Bakanlığı Merkez Saymanlık
Müdürlüğünün T.C.
Merkez Bankası Ankara Şubesindeki 350121008-6 numaralı hesabına en geç ŞUBAT
ayı sonuna kadar yatırmak zorundadırlar. Merkez Saymanlığa yapılacak
havalelerle ilgili dekontlara, DÖSE İşletmesinin adı ve Vergi Kimlik Numarası mutlak surette yazdırılacaktır. 4.2. 3423
sayılı Kanuna tâbi işletmeler; 4.2.1. Sermaye artırımları ile ilgili olarak; yıl sonu bilançolarında görülen kârlarının 1/3 ünü
sermayeye eklerken, 501 nolu hesabın alacak toplamında (ödenmiş sermaye) yer alan rakamın 10,100,1000 şeklinde görünebilmesi
için özellikle sermaye eklenen tutarın kuruş
ve TL hanesinin yuvarlanarak ilave edilmesi gerekmektedir. Tahsis edilen sermayeye (501 nolu hesabın borcu) ulaşanlar ise fazlalık kısmını MEB Merkez
Saymanlığının ilgili hesabına yatıracaklardır. 4.2.2. Bilanço kârının en çok 1/3’ünü ise ilgi (c) yönetmelik
hükümleri çerçevesinde personele dağıtacaklardır. Vadeli hesap açtıran
işletmelerimiz, vadeli hesaba tahakkuk eden faiz miktarının 1/3’e tekabül eden
tutarı, dağıtılacak kârdan düştükten sonra kalanını yönetmelik hükümlerine göre
dağıtacaklardır. Ancak; dağıtım yapılacak kârın da doğrudan üretimle elde
edilmiş olmasına dikkat edilecek ve üretimde katkı sağlayanlara haklarının
ödenmesi konusunda da ileride telafisi zor durumlarla karşılaşmamak açısından
yönetmelik hükümleri dışına çıkılmayacaktır. 4.3.
DÖSE işletmelerimiz, sadece yıl içi
gelirlerinden duran varlık alımı talebinde bulunabileceklerinden, yıl sonu
kârlarından duran varlık alımı için Başkanlığımızdan herhangi bir talepte bulunmayacaklardır. 5-
Elektronik Ortamda Haberleşme, Belge ve Bilgi Aktarımı Bilindiği
üzere, bilgisayar ve internet teknolojisinde yaşanan hızlı gelişmelerden
faydalanarak, hizmetin daha süratli, sağlıklı ve daha az maliyetle
gerçekleştirilmesini sağlamak vb. amaçlarla; 2001 yılından bu yana İşletmeler
Dairesi Başkanlığı ile DÖSE işletmeleri arasındaki onay gerektirmeyen, 2005
yılından itibaren ise onay gerektirenler de dahil her türlü yazışma ve
haberleşme, elektronik ortamda ve internet üzerinden yapılmaktadır. Bundan
böyle de aynı uygulama geliştirilerek ve yaygınlaştırılarak sürdürülecektir. Bu uygulama kapsamında; 5.1. Yıl
sonu bilanço ve ekleri; INTERNET üzerinden, ilgi (d) DöSeNet Projesi konulu
genelgemizde belirtilen esaslar doğrultusunda İşletmeler Dairesi Başkanlığına
gönderilecektir. Bu konuda geniş bilgi http://idb.meb.gov.tr adresinde
bulunmaktadır. 5.2. Muhasebe zip dosyaları her ay aylık dönemler halinde,
müteakip ayın ilk beş günü
içerisinde herhangi bir uyarıya
gerek kalmaksızın, her okul ve
kurum müdürünün kendi imzasıyla ayrı ayrı olmak üzere DöSeNet’ten
Başkanlığımıza gönderilecektir. Mizanlar ise tek nüsha halinde yazıcıdan dökümü
alınarak okul veya kurumdaki dosyasında muhafaza edilecek, İşletmeler Dairesi
Başkanlığına gönderilmeyecektir. Ayrıca, Maliye
Bakanlığına internet üzerinden gönderilen bilgiler ilgi (f) genelge
doğrultusunda merkez saymanlık bazında konsolide edilmiş mizan bilgilerinin her
ayın 10’una kadar girişi yapılacaktır. Bu konudaki sorunlar Dairemizle değil,
Maliye Bakanlığı-Muhasebat Genel Müdürlüğü nezdinde çözülecektir. 5.3. İşletmeler Dairesi Başkanlığı ile yapılacak (yazışma
gerektirmeyen) her türlü bilgi alışverişi ve haberleşme online olarak internet
üzerinden Windows Live Messenger, ooVoo vb. programlar kullanılarak elektronik
ortamda yapılacaktır. Çok zorunlu olmadıkça da telefon ve faks
kullanılmayacaktır. İmzalı belgeler, faks yerine tarayıcıdan (scanner) JPG veya GIF formatında taranarak
DöSeNet üzerinden gönderilecektir. 5.4. e-devlet
uygulamaları kapsamında 01.04.2005 tarihinden itibaren Bakan Onayı ile Kamu
kurumlarında ilk olarak uygulamaya konulan DöSeNet (e-iletişim, e-imza, e-yazışma,
e-arşiv) programı, her gün mesai saatleri içinde açık
tutulacaktır. Sistemin aktif tutulmasından İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürleri
ile Döner sermayeli okul ve kurum müdürleri sorumlu olacaklardır. İlgi (g)
yazı eki iç denetim raporunda, Bakanlık tarafından gönderilen yazıların, resmi
yazışma kurallarına aykırı olarak bazı döner sermayelerde okul müdürü dışındaki
yetkisiz personel tarafından açılıp okunduğu belirlenmiştir. Ayrıca, bazı okul
müdürleri, yazıları kendileri imzalamak (şifre ve kullanıcı adı) yerine, bu
yetkiyi başkalarına kullandırdığı görülmektedir. Bu tür uygulamalar mevzuat hükümlerine aykırı olduğundan, ilgililerce
gereken tedbirlerin alınması gerekmektedir. 6 -
Kamu Haznedarlığı 6.1. Döner sermaye işletmeleri
paralarını; 22/08/2008 tarih ve 26975 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu
Haznedarlığı Genel Tebliğinin 5 inci
maddesinde belirtilen bankalardan (TCMB, T.C. Ziraat Bankası, T. Halk Bankası veya T. Vakıflar
Bankası) herhangi birisine, yine bu Tebliğde belirtilen usûl ve esaslar
çerçevesinde vadeli/vadesiz yatırabileceklerdir. Bu konudaki iş ve işlemler
Tebliğ hükümlerine uygun olarak yerine getirilecektir. Döner sermaye işletmelerimiz, internet bankacılığı işlemlerinde ise
güvenlik düzeyini en üst seviyede kullanacaklardır. Ancak; tek kullanımlık
şifre harcama yetkilisinde, interaktif bankacılık şifresi ise saymanda
bulunacak, bu iki şifre hiçbir zaman tek kişi tarafından kullanılmayacaktır. 6.2. Ayrıca, bugüne kadar başta beyanname ve bildirgeler olmak üzere internet
üzerinden yapılan işlemlere ilaveten, önümüzdeki
aylarda mevcut muhasebe programının WEB tabanlı hale getirilmiş yeni
şekliyle her türlü internet bankacılık
hizmetleri yapılabilecektir. Bu bakımdan, döner sermaye işletmelerimiz, bu
program zorunlu olarak uygulamaya girdiğinde, ödemelerini ağırlıklı olarak
internet ortamında kurumsal bankacılık sistemi üzerinden yapacaklardır. Bu
sebeple, interaktif bankacılığa ilişkin girişimler şimdiden başlatılacaktır. 6.3. İlgi (a) Kanunun birinci maddesinde yapılan değişiklikle DÖSE
işletmelerinin sermaye yapısı değiştirilmiştir. Bu değişikliliğe bağlı olarak
döner sermaye işletmelerimiz büyük miktarda nakde sahip olabileceklerdir. Bankalarda
vadeli ya da vadesiz hesaplarla ilgili verilecek promosyonlar, doğrudan döner
sermaye hesaplarına gelir kaydedilecektir. 7- İşçilerle ilgili Hususlar 04/04/2007 tarih ve 5620 sayılı “Kamuda
Geçici İş Pozisyonlarında Çalışanların Sürekli İşçi Kadrolarına veya Sözleşmeli
Personel Statüsüne Geçirilmeleri, Geçici İşçi Çalıştırılması İle Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” 21/04/2007 tarih ve 26500
sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup, yapılan bu son
düzenleme ile geçici işçiler ya sürekli işçi kadrosuna, ya da 657/4-B
kapsamında sözleşmeli personel kadrosuna geçirilmeleri veya geçici işçi olarak
kalmaları yönünde vize ve tescilleri yapılmış bulunmaktadır. Bu sebeple, konuya
ilişkin önceki açıklamalarımızda da ifade edildiği gibi, bundan böyle geçici işçi kadrosu talebinde bulunulamayacak ve yeni
geçici işçi de çalıştırılamayacaktır. Emekli oluncaya kadar geçici işçi olarak
çalışmaları kararlaştırılan toplam (13) geçici işçinin yeni yıla ait vizeleri
yapılmakta olup bilahare gönderilecektir. Ayrıca, 657 sayılı kanunun
4/B maddesi kapsamında çalışan sözleşmeli personelin (4/B’li doktorlar
dahil) mevcut sözleşme ücretlerine yeni yılda yapılacak artışlar ilave edilmek suretiyle
yeni sözleşme yapılacak, birer örneği de DöSeNet üzerinden Dairemize
gönderilecektir. -Memurlarda olduğu gibi maaşları her
ayın 15’inde ve peşin olarak ödenecek, memur maaş zammı dönemlerinde de sözleşmeli
personel için öngörülen oranda zam yapılacaktır. Her türlü ödemeleri de
DÖSE’den karşılanacaktır. -Sözleşme ücreti dışında başkaca bir
ödeme yapılmaması esas alındığından, bu kişilere fazla çalışma yaptırılmayacaktır. -İşçi olarak çalışmakta iken 6772 sayılı
Kanun uyarınca ödenen ilave tediyeler, 657/4-B kapsamında sözleşmeli personel
statüsüne geçtikleri tarihten itibaren ödenmeyecektir. 8-
Diğer Hususlar 8.1. DÖSE Bilgisayar Programı otomatik
sürümünün bütün mönüleri istisnasız kullanılacaktır. 8.2.
İlgi (c) Yönetmelikte belirtildiği gibi, parça başı üretiminde o iş için ayrılan işçiliğin % 30 undan az
olmamak üzere öğrenci hakkı ayrılacak
ve ödenecektir. DÖSE işletmelerinin
kuruluş amaçlarının maksimum düzeyde gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla;
mümkün olan en fazla sayıda öğrenci ve kursiyere DÖSE işleri üzerinde
uygulamalı eğitim yaptırılacaktır. Öğrencinin
uygulamaya alınmadığı hiçbir iş (Mal ve hizmet üretmediği) parça başı üretim
sistemiyle yapılmayacaktır. 8.3. Bölüm veya atölyelerde döner sermaye çalışmasının yapılmadığı
zamanlarda, idari personele fazla çalışma yaptırılmayacak ve ücreti de ödenmeyecektir. 8.4. Verilen çekler ve ödeme
emirlerinin mahsup kaydı, mutlak surette en geç her ay sonunda, İnternet
bankacılığı ya da otomatik ödeme talimatı verildiğinde ise günün sonunda mahsup
işlemi yapılacaktır. 8.5. Hesaplar ve belgelerde, Sayıştay Başkanlığı veya Maliye Bakanlığı
tarafından talep edilen düzeltmelerden İşletmeler Dairesi Başkanlığına da bilgi
verilecektir. 8.6. DÖSE
işletmeleriyle ilgili değişiklik ve yeni düzenlemelerle, DÖSE’leri ilgilendiren
malî mevzuat ve iş mevzuatındaki değişiklikler; İşletmeler Dairesi Başkanlığı
WEB sayfasında (http://idb.meb.gov.tr)
yayımlanmaktadır. İlgili personelin (harcama yetkilisi, gerçekleştirme
görevlisi, sayman, muhasebe yetkilisi, şefler, öğretmenler, teknisyenler vb.)
gelişmeleri ve yeni düzenlemeleri takip amacıyla, sürekli ve düzenli olarak bu
sayfaya girmeleri gerekmektedir. 8.7. Özellikle
döner sermaye işletmelerimizin harcama yetkilileri, mali ve muhasebe
işlemlerinin kayıtlara alınması sırasında düzenleyecekleri belgelerden, tahsilat ve ödemeyle ilgili muhasebe
fişinin ekindeki ispatlayıcı belgeleri dikkatle inceleyerek, doğru olduğunu gördükten
sonra imzalayacaklardır. 8.8. 3423 sayılı Kanunun genel ve madde gerekçelerinde
belirtilen öğrencilerin kendi alanlarında daha iyi yetişmelerinin sağlanması
yanında girişimcilik ruhunun gelişmesi
için başta satın alma işlemleri olmak üzere, siparişlerin alınması, üretimi ve
teslimine kadar bütün iş ve işlemlerin içinde yer alması hususunda gereken
tedbirler harcama yetkililerince alınacaktır. 8.9. DÖSE’lerin duran varlık alım ve düşümlerine ilişkin
işlemlerinin Başkanlığımızca da daha sağlıklı takip ve kontrolü açısından mali
yılı sonu itibariyle bilançoda yer alan mevcut duran varlıkların (bedeli döner
sermaye işletmelerinin yıl içi gelirlerinden alınan) son durumunu gösteren listesi
ekte gönderilen excel sayfasına işlenerek (örnekte
olduğu gibi değiştirilmeden, imzalanmadan ve taranmadan) yıl sonu evrakları
ile birlikte Başkanlığımıza gönderilecektir. 8.10.
İlgi ( h ) yazıda, özellikle Bakanlık
siparişlerinin Döner sermaye işletmeleri yerine özel sektöre verildiği, mesleki
ve teknik eğitim yapan öğrencilerin söz konusu siparişler üzerinde
yapabilecekleri uygulamalı eğitimden mahrum kaldıkları, mesleki ve teknik
öğretmenlerinin de mali yönden olumsuz etkilendiği belirtilmekte ve gerekli
tedbirlerin alınması istenmektedir. Bu uyarının gereği; gerek Bakanlık Merkez
Teşkilatı, gerekse İl Milli Eğitim Müdürlükleri tasarruflarında bulunan mal ve
hizmet satın almalarında döner sermaye işletmelerine öncelik vereceklerdir.
Bilindiği gibi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 3-e maddesinde (mesleki
eğitime destek amacıyla) bu kanun kapsamına
giren kuruluşların Bakanlığımıza bağlı döner sermeye işletmelerinden
yapacakları mal ve hizmet alımlarını ihale yapmaksızın almaları mümkündür. Ancak, adı geçen kanunun ilgili
maddesinde “bizzat üretme “ şartı
bulunmaktadır. Gerek sipariş açan
kurumlarımız gerekse döner sermaye işletmeleri bu özel şarta hassasiyetle
riayet edecekler ve siparişle ilgili
protokole de özellikle yazacaklardır. Döner
sermaye işletmeleri bizzat üretemeyecekleri yada mesleki eğitime katkısı
olmayan, 3423 sayılı Kanunun lafzına ve ruhuna uymayan hiçbir siparişi kabul
etmeyeceklerdir. 8.11. Merkez
saymanlık olarak belirlenen okullar ile bağlı döner sermayelerin iş ve
işlemlerini birden fazla okul ve yerde yürütecek olan saymanlarla ilgili
olarak, merkez saymanlığı bulunan okul müdürünün başkanlığında diğer okul
müdürleri ve saymandan oluşacak bir komisyon tarafından; döner sermayelerin
sayısı, iş ve işlemlerinin yoğunluğu, birbirine olan mesafeleri de dikkate
alınarak, mükerrer fazla çalışma yapılmasının önlenmesine, harcırah kanunu
gereği harcırah ödenmesi halinde bu ödemeyi yapacak okulun belirlenmesine
yönelik bir çalışma programının yapılması ve bu saymanlara imkânlar ölçüsünde
uygun çalışma odası verilmesine özen gösterilecektir. Yıl sonu idare hesaplarıyla ilgili daha
önce yayımlanan genelgeler yürürlükten kaldırılmıştır. Bundan böyle yıl sonu iş
ve işlemlerine ilişkin esas ve usullerde bu genelge hükümleri uygulanacaktır. Bilgi
edinilmesini, herhangi bir aksaklığa ve gecikmeye meydan verilmeden gereğinin
yapılmasını önemle arz/rica ederim.
Remzi KAYA Bakan a. Müsteşar Yardımcısı EKLER: 2- Duran varlık
formu (Excel ) D A Ğ I T I
M: Gereği: Bilgi: 1- DÖSE’li Okul ve Kurum Müd.lükleri 1-Sayıştay Başkanlığı 2- Valilikler (Millî Eğitim Müdürlükleri) 2-Maliye Bakanlığı (Muhasebat Genel Müdürlüğü) 3- İlgili Gen.Müd. ve Daire Başkanlıkları 3-Teftiş Kurulu Başkanlığı |