MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA BAĞLI MESLEKİ VE TEKNİK ÖĞRETİM OKULLARI

DÖNER SERMAYESİNİN İDARESİNE MAHSUS TALİMATNAME

KISIM 1

Umumi Hükümler

Madde 1 – Mesleki ve Teknik Öğretim Okullarında döner sermaye olarak bulunan para ve eşya muhasibin döner sermaye hesabını teşkil edeceğinden bu sermayenin bütün tahavvülat ve tebeddülatı işbu talimatname dahilinde bu muhasipler tarafından takip ve kaydolunacaktır.

Madde 2 – Döner Sermayesi olan okulların kitap ve hesap memurlarıyla diğer memurları, Milli Eğitim Bakanlığınca lüzum görüldüğü takdirde döner sermaye muhasipliğini ve bu sermaye ile alakadar diğer işlerin memurluklarını da yapmakla mükellef tutulurlar. Ancak, bir okuldaki döner sermaye işleri ayrı muhasip ve memur istihdamını zaruri kılacak derecede çok olursa 3423 numaralı kanunun 2 nci Maddesine göre, münhasıran bu işle meşgul olmak üzere Maliye Bakanlığının muvafakatiyle Milli eğitim Bakanlığınca kafi miktarda muhasip ve memur tayin olunur.

Madde 3 – Döner sermaye muhasipleriyle döner sermaye ambar memurları ve döner sermayenin para ve diğer eşyasını idare etmekte selahiyet ve sorumluluk taşıyanlar döner sermayeden aldıkları ücret nisbetinde kefalet kanunu ahkamına tabi olacaklardır.

Madde 4 – Döner sermaye muhasipleri her yıl Sayıştaya hesap verirler.

Madde 5 – Döner sermaye işlerinde her türlü satış ve hizmet bedelleri ile pay akçeleri makbuz karşılığında ve tahsil fişlerine müsteniden her çeşit ödemeler de tediye fişlerine müsteniden, kefalete tabi ve muhasibe karşı sorumlu bir memur tarafından veya 3.Madde gereğince kefalete tabi olan muhasibin bizzat kendisi tarafından tahsil ve tediye edilir. Atölye şefleri öğretmenler ve diğer memurlar hiçbir surette para tahsil edemeyecekleri gibi ödemelerde de bulunamazlar.

3423 Sayılı Kanunun 69 sayılı kanunla değişik üçüncü Maddesi gereğince Döner Sermaye Sorumlu Saymanlığı ve veznedarlığı yapanlara bu hizmetleri karşılığı olarak Döner Sermayeden aldığı ücret dışında ayrıca tazminat ödenmez.

Madde 6 – Gerek varidat ve gerekse masrafa ait bütün evrakı müsbite ile makbuzların muhafazasından muhasipler mes’uldür.

Madde 7 – Lüzum görüldüğü anlarda gerek mübayaat, gerek işçilik ve gerekse sair umumi masraflara sarfedilmek üzere tahakkuk etmeden evvel avans verilebilir. Ancak, bu avansın senesi içinde kapatılması lazımdır.

Madde 8 – Muhasipler her mali yılın son günü hesaplarını kapatarak bilanço, mizanı kat’i ve kar zarar tablolarının birer sureti ile yevmiye ve ya esas defterine dair hesapların sene sonundaki alacak ve borç bakiyelerini gösterir müfredatlı cetvellerin ve ertesi seneye nakit ve ayniyat olarak devrolunan kıymetlerin tadat mazbataları veya banka mektubu gelir ve giderleri tevsik edecek tahsil ve tediye fişleriyle bunların müstenidatını teşkil eden tahakkuk evrakı müsbiteleriyle birlikte aşağıda numaraları gösterilen cetvel ve belgelerin tetkik ve tasdik edilmek üzere en geç üç ay içinde Sayıştaya ve ayrıca  bilanço, mizanı kat’i ve kar ve zarar tablolarının birer sureti ile bilançoda gösterilen hesapların tasdikli müfredatlı cetvellerini de Maliye ve Milli eğitim Bakanlıklarına göndermek mecburiyetindedirler.

1- Kasa defteri (Yevmiye defteri)

2- Bilanço ve izahnamesi

3- Kar ve zarar hesabı

4- Kat’i mizan

5- Esas defterinde kayıtlı hesaplardan alacak, borç ve haklara ait bakaya müfredat cetveli

6- Ertesi yıla ayni olarak devreden kıymetlerin müfredatlı tadat mazbataları

7- Kasa sayım mazbatası

8- Banka mutabakat mektubu

9- Müesseselerin muhasipleriyle mali mes’uliyete ait talimatname hükmü gereğince iştiraki bulunan müdür ve memurların adları idare zamanlarını gösterir cetvel.

Madde 9 – Her okuldaki döner sermaye, döner sermaye muhasibi ve Milli Eğitim Bakanlığınca tespit edilmek şartıyla okul direktöründen veya direktör muavinlerinden veyahut atölye şeflerinden birinin müşterek mes’uliyeti altında 3423 numaralı kanunun 4 ncü Maddesi hükümlerine göre kullanılır.

Madde 10 – Döner sermayesi olan okul direktörleri lüzum gördükleri takdirde doğrudan doğruya döner sermaye muhasibinin döner sermayenin diğer işlerinde tavzif edilenlerin ve uhdesinde ilave olarak döner sermaye muhasip ve memurluğu bulunanların münhasıran döner sermaye işlerinden dolayı vazifelerine nihayet verebilirler. Şu kadar ki keyfiyeti en çok 24 saat zarfında mucipli sebepleriyle Milli Eğitim Bakanlığına tahriren bildirmeye mecburdurlar.

Madde 11 – Okulun döner sermaye kasasında :

a) Sermayesi    ( 2.000.-) liraya kadar olan okullarda     ( 500.-) lira;

b) Sermayesi   (10.000.-) liraya kadar olan okullarda  ( 2.500.-) lira;

c) Sermayesi   (50.000.-) liraya kadar olan okullarda  ( 5.000.-) lira;

d) Sermayesi (100.000.-) liraya kadar olan okullarda (10.000.-) lira bulunabilir.

Yukarıda belirtilen hadlerin üstündeki paralar T.C. Merkez Bankasında veya Muhabiri T.C. Ziraat Bankasında Saymanlık adına açtırılacak cari hesaba yatırılır.

Madde 12 – Okul Müdür veya Bakanlıkça tavzif edilen müdür muavini veyahut atölye şeflerinden biri ile döner sermaye muhasibinin müşterek imzaları olmadıkça bankadan para çekilemez. Bu hususun döner sermayeye ait paraların bulunduğu bankaya okul direktörlüğünce bildirilmesi lazımdır. Bankadan para alınıp verilmesi hususunda bankalarca muteber addedilecek imzaların birer suretinin ve eğer bu imza sahiplerinin birinden bu selahiyet alınırsa selahiyeti geri alınan kimse ile yerine kimin imza edeceğinin de bankaya bildirilmesi lazımdır.

Madde 13 – Döner sermaye atölyelerinde yapılan işlerde çalıştırılan öğrencilere ücret verilir. Bu ücretler aşağıda yazılı şekilde tayin edilir.

A) Her dereceli Mesleki ve Teknik Öğretim okul ve kurumlarında öğrenim gören öğrencilere öğrenci hakkı olarak saat başına azami, günlük asgari ücretin 1/8’i kadar ücret ödenir.

B) Her dereceli Mesleki ve Teknik Öğretim Okul ve Kurumlarında üretim işlerinde çalışan öğrencilerle, kursiyer, stajyer öğrencilerin işçilikleri atölye şefleri tarafından takdir edilir.

Doğrudan üretimde çalışan öğrencilerin bu Maddede yazılı ücretleri işçilik hesabında gösterilebilir.

(A) VE (B) fıkrasında yazılı öğrenci hakları atölyede tutulan öğrenci kartlarına işlenir ve öğrenciye bildirilir.  Vergi istisnası üstünde kalan öğrenci haklarından vergileri kesilir.

Madde 14 – Döner sermaye atölyelerinde çalıştırılan öğrenciler için 13 ncü Maddeye göre tespit edilen ücretler, işin bitiminden sonra usulüne uygun olarak tahakkuk ettirilecek öğrenciler adına açılan hesaba ve her öğrenci için Muhasebece tutulan öğrenci kartına işlenir.

Öğrenci hakları okul idaresince lüzum görülecek zamanlarda, döner sermaye muhasibi ve atölye şefinin huzuru ile ödenerek öğrenci kartına işlenir ve öğrenciye imza ettirilir. Öğrenci kartları döner sermayenin müsbit evrakı arasında saklanır.

Madde 15 – Her ne sebeple olursa olsun, okulla ilgisi kesilen öğrencilerin sipariş atölyelerinde çalışmalarından dolayı muhasebeye intikal etmiş olan paraları kendilerine ödenir.

Madde 16 – Döner sermaye atölyelerinde yapılacak işler için okul müdürünün muvafakatı ile lüzumu halinde hariçten ücretle işçi tutulabilir. Bunlara verilecek ücret, alakadar atölye şefi veya bu vazifeyi yapan öğretmen tarafından tesbit olunur.

Her türlü malzemesi okul döner sermayesince temin edilen siparişlerin, sipariş atölyelerinde yapılması icabeden işçiliklerin bir kısmı komisyon marifetiyle pazarlıkla ehliyetli kimselere yaptırılabilir. Bu komisyon okul müdürüne veya müdürün görevlendireceği müdür yardımcısı, mes’ul muhasip ve sipariş hangi atölyeyi ilgilendiriyorsa o atölyenin şefi ve yine aynı atölyeden en az bir öğretmenden teşekkül eder.

Bu gibilerin ücretleri :

a) İmalat işlerinde çalışanlara atölye işçilik hesabından,

b) (a) fıkrasının dışında kalan işlerde çalışanlara işletme ve idare masrafları hesabından ödenir.

c) Bu Maddeye göre çalıştırılanlar iş kanununa tabidirler.

Madde 17 – Döner sermaye işletmelerinde yapılacak faaliyetler şunlardır ;

a) Malzeme ve masrafları döner sermayeye ait olmak üzere kabul edilen siparişler,

b) Tamamen veya kısmen ham veya yarı mamul Maddelerin müşteri tarafından verilmek ve diğer masrafları döner sermayeden temin edilmek suretiyle alınan siparişler,

c) Bütün malzeme ve masrafları döner sermayeden sağlanarak hazıra yapılan işler,

d) Yerinde montajı gerektiren veya üretim ve yerinde montajı birlikte gerektiren işler,

e) Muhtelif yapım, bakım ve onarım gerektiren ve buna benzer işler,

f) Araştırma, proje hazırlama, çizme, imalat resimleri çizme ve dizayn işleri,

g) Her türlü otelcilik ve turizm hizmetleri,

h) Anaokulu, teşhir salonu ve satış yerlerinin açılması, kantin işletilmesi, (teşhir salonu ve satış yerleri okul bünyesinde veya okula ait müştemilatta açılabilir.)

i) Basın ve yayın işleri,

j) Üretilen veya imal edilen mal ve hizmetler ile hazıra yapılan işlerin pazarlanması,

k) Eğitim kurumları kapasitesi oranında, özel veya tüzel kişilerce talep edilecek öğretim ve eğitim hizmetlerini yapmak.

Madde 18- Döner sermaye işletmelerinde kabul edilecek siparişler ve yapılacak işlerle her türlü mal ve hizmetin bedelleri aşağıda yazılı şekilde takdir ve tahsil olunur.

1- Her dereceli Mesleki ve Teknik Öğretim Okullarındaki döner sermaye işletmelerinde üretilen mal ve hizmetlerin satış bedelleri aşağıdaki şekilde takdir olunur.

A) Mal ve hizmetin üretimi için sarfedilen ham ve yarı mamul malzeme bedelinin toplamına, eğer hariçten işçi tutulmuş ise bunların toptan işçilik ücretleri veya yevmiyeleri ile 13. Maddede tespit olunan şekilde takdir olunacak hakkı ilave edilir.

B) Yukarıda (A) fıkrasında sözü geçen toplamın en çok % 10-30’u işletme ve idare masrafları karşılığı olarak bu yeküne ilave edilir.

C) Yukarıda iki fıkrada sözü geçen yeküne, bu yekünün % 100’ünü geçmemek üzere Milli Eğitim Bakanlığınca tespit edilecek miktar veya nisbetler üzerinden bina ve teçhizat amortismanı ilave edilir.

D) Yukarıda üç fıkrada sözü geçen yeküne, imalatta sarfedilen elektrik ücreti ilave edilir.

E) Yukarıda dört fıkrada sözü geçen yeküne en çok % 5 – 15 kâr olarak ilave edilir. Bu suretle hasıl olan yekün ilgili mal ve hizmetin satış bedelini teşkil eder.

F) Ham Maddesi müşteri tarafından getirilen işler, yerinde montajı, gerektiren işler, her türlü otelcilik ve turizm hizmetleri, anaokulu, eğitim öğretim hizmetleriyle buna benzer muhtelif hizmetlerin bedeli günün koşullarına göre ilgili atölye şeflerince önceden tespit ve okul müdürünce tasdik olunur. Bu gibi işlerin döner sermayece sarfedilen hammadde ve malzeme tutarları ile öğrenci hakkı ve işçilik ücretleri çıkartıldıktan sonra geriye kalan miktar işletme ve idare masrafları karşılığı hesabı ile kâr hesabına eşit olarak ayrılır ve kaydolunur. 

2- Bu işlem;

a) Sipariş yalnız bir atölyeyi ilgilendiriyorsa o atölyenin şefi ile öğretmenlerinden biri, eğer atölyenin şefi yoksa, bu vazifeyi gören öğretmen ile aynı atölyenin diğer öğretmeni tarafından müştereken, eğer atölyenin şefi yoksa yalnız bir öğretmenle idare ediliyorsa münhasıran bu öğretmen tarafından,

b) Sipariş birden çok atölyeyi ilgilendiriyorsa, ilgili atölye şefleri tarafından ve şefi olmayan atölyelerde bu işi gören birer öğretmen tarafından müştereken yapılır. Okul müdürünün onayı ile kesinleşir.

3- Bina ve teçhizat amortismanı ayrı bir hesapta gösterilir. Mali yıl sonunda zuhur edecek hesap bakiyesi kâr-zarar hesabına aktarılacak ve kârlar için guyalanan işleme tabi tutulacaktır.

Madde 19- Ham ve yarı mamul malzemeleri döner sermayeden temin edilecek siparişlerde bu siparişin satış bedelinin de ¼’ü peşinen alınır ve bu para alınmadıkça siparişe başlanmaz. Hem veya yarı mamul malzemeleri müşteri tarafından tedarik edilen siparişlerde ve tamir işlerinde satış bedelinin ¼’ünü peşinen almaya lüzum yoktur.

Madde 20- Resmi dairelerin siparişleri, bu gibi dairelerin sipariş atölyesi olan okul idarelerine hitaben yazacakları resmi sipariş mektupları alındıktan sonra kabul edilir. Ancak, sipariş mektubunda bu siparişe ait paranın o mali yıl içindeki tahsisattan verileceğinin tasrih edilmiş bulunması şarttır. Resmi dairelerin siparişlerinin ve hazıra yapılmış işlerden bu dairece satın alınacak eşyanın teslimini müteakip bu siparişlere veya eşyalara ait ita emir ve evrakının ilgili muhasipliklere tevdi edilmiş olması şarttır.

Madde 21- Atölye sipariş aldığı zaman tanzim edeceği sipariş varakasının 9 ncu Maddede yazılı mesul kimselerden biri tarafından tasdikinden sonra muhasebeciye gönderir ve pay akçesi muhasip tarafından alınarak sipariş varakasına işaret edildikten sonra atölyeye iade edilir. Atölye şefi bu kaydı görmedikçe siparişe başlamaz.

Madde 22- Ambar ve depo memurları kapı çıkış varakasında müessese müdürünün mamul teslim ediniz işaretini görmedikçe malı müşteriye teslim edemez.  Döner sermaye atölyelerinde yapılmış ve yapımı bitmiş eşya bedeli tamamen tahsil edildikten sonra müşteriye okulda teslim edilir. Yerinde montajının yapılması lazım gelen işlerden hususi şahıslara ait olanlarının tahribi yaklaşım montaj masrafları ile okulda imal edilen kısmın bedelleri tutarı emanet olarak makbuz mukabilinde döner sermayece tahsil edildikten sonra montaja başlanır. Montajın bitiminde ilgili sipariş atölyesinde mamul eşya maliyet pusulası tanzim edilerek gerekli mahsup yapılır.

Madde 23- Hazıra yapılan eşya için maliyet pusulasında tahakkuk ettirilecek idare masrafları karşılığı ile kar miktarı ancak bu eşyanın satıldığı anda alakadar hesaplara geçirilecektir, hazıra yapılan işlerin muhite göre satış imkanlarının bulunması dikkate alınacaktır.

Madde 24- Hazıra yapılan eşyanın satış fiyatları üzerinden satılmasına imkan görülmediği takdirde bu gibi eşya okul direktörü ile ilgili atölye şefinden ve döner sermaye muhasibinden mürekkep olarak teşekkül edecek bir komisyon tarafından fiyatları yeniden tespit edilerek bu fiyat üzerinden satılır ve keyfiyet ayrıca bir liste halinde döner sermaye muhasipliğine de bildirilir. Mamul eşyadan eksik fiyatla satılanların satışından hasıl olacak fark doğrudan doğruya kar ve zarar hesabına kaydedilir. Mamul eşya daha fazlaya satıldığı takdirde bu fazla miktarın da yine kar ve zarar hesabına kaydı lazım gelir.

Madde 25- 24’ncü Madde hükümlerine göre satılacak hazıra yapılmış işlerden erkek orta sanat, erkek sanat enstitüleriyle erkek terzilik okullarında yapılmış olanların yapıldıkları tarihten itibaren üzerinden bir sene ve Kız Enstitüleri ile Akşam Kız Sanat Okullarının sipariş atölyelerinde hazıra yapılmış eşyanın üzerinden de en az 6 ay geçmiş olması şarttır.

Sipariş atölyelerinde yapılan veya sair işler zayi olduğu veya kullanılmayacak bir hale getirildiği taktirde bu zararın doğrudan doğruya bu işte ihmali görülenlere tanzim ettirilmesi lazımdır.

Madde 26- Döner sermaye için yapılacak demirbaş haricindeki mübeyaat atölye şeflerinin gösterdikleri lüzum üzerine okul idarelerince yapılır.

Ancak bazı okullardaki döner sermaye atölyelerinin hususiyetine göre bu gibi atölyelerin mübayaatı sipariş atölyesi şefi veya onun muvafakatiyle bir öğretmen tarafından usulü dairesinde yapılır.

Madde 27- Döner sermaye hesabına alınmasına lüzum görülecek demirbaş eşya ancak, Milli Eğitim Bakanlığının müsaadesiyle satın alınabilir. Bu suretle her yıl alınan demirbaş eşya miktarı ile liste halinde eski yıllarda döner sermayeden alınmış demirbaş eşyaya ait listelerin suretleriyle birlikte Bakanlığa bildirilir. İmhası icabeden demirbaş eşyanın imha muamelesi ancak Milli Eğitim Bakanlığının müsaadesiyle yapılabilir.

Madde 28- Milli Eğitim Bakanlığının muvafakati alınmadan numuneleri ilişik defter makbuz ve pusulalardan başka defter, makbuz veya pusula kullanılması sureti katiyede memnudur.

Madde 29- İşbu talimatnamenin tatbikinden müessesenin döner sermaye muhasibi ile birlikte okul müdürü veya bu işe Bakanlıkça memur edilen müdür yardımcısı, atölye şefleri aynı derecede mesuldür.

KISIM II
Muhasebe Hükümleri
(DEĞİŞİKLİK : 1995 TARİH VE 190 - 191 SAYILI GENELGE İLE ll . KISIM HÜKÜMLERİ
30-75 inci maddeler DEĞİŞMİŞTİR