|
MİLLİ EĞİTİM DERGİSİ |
Sayı 155-156 |
Yaz-Güz 2002 |
Avrupa Birliği Gençlik Eğitim Programları |
|
|
GİRİŞ Avrupa birliği, teknolojik gelişmenin kazandırdığı Dünya düzeni arayışlarının bir parçası olarak ortaya çıkan uluslar arası bir örgütlenmedir. Bu örgütlenme ve iş birliğinin temelinde yatan demokrasi,insan hakları ve temel özgürlükler gibi ilke ve değerlerin toplumlarca benimsenmesine hizmet edecek birtakım programlar geliştirilmiştir. Avrupa birliği programları; • Eğitim Programları • Kültür Programları • Bilim, Araştırma ve Teknoloji Programları • Enerji Programları • Çevre Programları • İnsan Hakları konusundaki programlardan oluşmaktadır. Eğitim programları kapsamında Sokrates, Leonardo Da Vinci ve Gençlik programları yer almaktadır. Bu programlar geniş bir alanda, öğrenci, öğretmen, uzman öğretim üyesi değişiminden, AB dillerinin öğretimine, eğitimin kalitesinin yükseltilmesinden, yaşam boyu öğrenmeye kadar faaliyet göstermektedir(1). Bu çalışmada sadece gençlik programları ele alınarak incelenmiştir. AVRUPA BİRLİĞİ GENÇLİK EĞİTİM PROGRAMLARININ YAPISI Avrupa’da 15-25 yaşları arasındaki gençlerin • insanlar, diller ve kültürler • kültür ve sanat, çevre, çocuklar veya yaşlılar ile ilgili projeler, ırkçılık ve uyuşturucuyla mücadele • kar amacı gütmeyen gençlik organizasyonlarında Avrupa boyutu konularında bilgilerini genişletmeleri ve çalışmalar yürütmeleri amacıyla gençlik programları uygulanmaktadır(2). Aşağıdaki gruplar bu programlardan yararlanabilmektedir(3); - Bir gençlik değişim programı düzenlemek isteyen gençler, - Yerel topluluklarında bir girişim gerçekleştirmek isteyen gençler, - Gönüllü servise katılmak isteyen gençler, Gençlik organizasyonları, - Genç liderler, - Gençlik çalışanları, Proje yöneticileri ve organizatörleri, - Yerel yönetimler, - Üçüncü sektörde çalışan diğer organizasyonlar, - Gençlik ve okul dışı eğitim alanında çalışan diğer organizasyonlar. Avrupa için Gençlik Programı, gençlikle ilgili konularda iş birliğini geliştirme araçlarından birisidir. Bu program, AB üyesi 15 ülke yanında Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn’ı da içine almaktadır. 126 milyon ECU’luk bir bütçeye sahip olan ve 1995-1999 dönemini kapsayan programdan Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Romanya, Slovakya, Bulgaristan, Baltık Cumhuriyetleri ve Kıbrıs Rum Kesimi de yararlanmaktadır. Avrupa için Gençlik programının başlıca amacı gençlerin eğitim sürecine katkıda bulunmaktır. Bu katkı, özellikle gerek AB ülkeleri içinde gerekse üçüncü ülkelerde değişim programları ile şekillenecektir. Yerel düzeydeki gençlik faaliyetlerinin teşvik edilmesi ve dezavantajlı gençlerin programdan yararlanmalarının kolaylaştırılması sağlanacaktır. Avrupa İçin Gençlik Programı, Topluluğun kendi içinde ve Üye olmayan Ülkelerle mübadele yoluyla genç insanların eğitimine katkıda bulunmayı hedefler. Nihai hedef ise, yerel düzeyde gençlik çalışmalarının oluşturulması ve var olanların yerleşik hâle getirilmesini sağlamaktır. Avrupa İçin Gençlik Programı büyük ölçüde ademi-merkeziyetçi bir program olup bu programın uygulanabilmesi için ulusal ajansların oluşturulması gerekmektedir. Ulusal Ajanslar, gençlerin ve diğer hedef kitlelerin programa erişimini kolaylaştırma ve geliştirme, sunulan projelerin kalitesini artırma, bilgilendirme ve rehberlik verme görevlerini üstlenirler. Avrupa düzleminde programın yönetiminden Avrupa Komisyonu sorumludur ve Gençlik Teknik Yardım Ofisinden teknik destek almaktadır. Teknik Yardım Ofisi aynı zamanda tavsiye verme ve bilgilendirme etkinliklerinde bulunma sorumluluğunu üstlenmiştir(4). Avrupa İçin Gençlik Programı ile aşağıdaki şu hedeflerin tamamen veya kısmen gerçekleştirilebilmesi düşünülmektedir(5); • Gençlerin AB’yi tarihsel, siyasal, kültürel ve sosyal açıdan kendilerinin bir parçası olarak görebilmeleri • Gençlerin toplumsal tehlikelere (ırkçılık, ayrımcılık, dışlama vb.) karşı uyanık ve bilinçli olmaları • Gençlere kültürel farklılıkları anlamaları ve tanımaları için destek verilmesi • Gençlerin kâr amacı gütmeyen organizasyonlar yoluyla toplumda aktif olarak yer alabilmeleri • Gençlerin demokrasinin önemini anlayabilmeleri ve demokrasinin kurumlarında aktif görevler için cesaretlendirilmesi • Gençlerin topluluk içinde özellikle çevresel, sosyal, sivil ve kültürel düzeylerde bağımsız, yaratıcı ve girişimci olmalarının desteklenmesi • Gençlerin düşüncelerini serbestçe söylemeye cesaretlendirilmesi • Gençlerin kadın ve erkeklere eşit fırsatlar sunulması konusunda duyarlı olabilmesi ve kadınların toplumun her alanında aktif rol almalarının cesaretlendirilmesi. Program, formal eğitim almayan gençlere kadar uzanarak onların da Avrupa’da aktif ve sorumluluk sahibi vatandaşlar olmalarına olanak vermekledir. Aynı zamanda mesleki eğilimle ilgili olan Leonardo Da Vinci ve Socrates programlarının tamamlayıcısıdır. Program beş ana faaliyet alanından oluşmaktadır. FAALİYET ALANLARI Avrupa için Gençlik programı içinde yürütülen beş temel eylem bulunmaktadır: 1. Değişim Faaliyetleri Bu faaliyet alanı, 15-25 yaş arasındaki gençlere değişim yoluyla diğer kültürleri ve onların değişken yapıdaki toplumsal gerçeklerini görebilme fırsatı sunmaktadır. Değişimler pedagojik ve okul dışı eğitim amaçlıdır ve grupların ortak temalar keşfetmesini vs. birbirlerinin kültürlerini öğrenmesini amaçlamaktadır. Değişimler tüm program ülkeleri ve belli bazı ülkeler arasında gerçekleşmektedir. Değişimler iki veya daha fazla ülkeden gençler arasında gerçekleşebilir. Bu eylem, iki veya daha çok ülkeden gençlerin bir taraftan birbirlerinin kültürlerini öğrenirken diğer taraftan bir araya gelip gençlikle ilgili konuları, sorunları tartışmalarına olanak sağlamaktadır. Çok yönlü (ikiden çok ülkenin bir araya geldiği) projeler özellikle desteklenmektedir. Çünkü böyle projelerde bilgi ve deneyim değişiminin daha fazla olduğu düşünülmektedir. Fakat bu projelerde birbirine uzak olan bölgelerin de çok fazla karıştırılmaması tavsiye edilmektedir. Örneğin, Avrupa, Akdeniz ve Latin Amerika’dan ortakların bulunduğu bir projenin desteklenmesi ihtimali çok düşük görülmektedir. İki ülke arasındaki projeler birebir projeler olarak adlandırılmaktadır ve genelde daha önce değişim projelerine katılmamış ve daha az ayrıcalıkları olan gençleri içeren projeleri içermektedir. Bir değişim programında, gönderen gruplar ve ev sahipliği yapan bir grup bulunmaktadır. En az bir grup Avrupa Birliği üye ülkelerinden olmalıdır. Değişimlerde, katılımcı sayısı için prensip olarak uygun sayı 16-60 arası olarak tavsiye edilmektedir. Ulusal gruplar katılımcı sayısı açısından dengelenmelidir. Değişimin süresi yolculuk hariç, 6 günle 21 gün arasında olmalıdır. Projenin içeriği, gençlerin eğitim sürecine katkıda bulunmalıdır ve içinde yaşadıkları Avrupa’nın bilincinde olmalarına yardım etmeyi sağlamalıdır. Avrupa boyutunun, projenin Avrupa’nın inşasına nasıl katkıda bulunacağının açık olması gerekmektedir. Buradaki Avrupa boyutundan kasıt, projenin katılımcılarla sınırlı kalmamasıdır. Proje yerel düzeye de Avrupa kavramını taşımalı ve kültürlerin olumlu bir yönde bilincine varılmasını teşvik etmelidir. Projenin, katılımcılar için açık ve ulaşılabilir öğrenme hedefleri olmalıdır. Ayrıca değişimin, grupların birlikte araştırma amacında oldukları tematik bir genel kavramı olmalıdır. Bu temalara ırkçılık karşıtlığı, uyuşturucuya karşı savaş, sanat, müzik, çevre, bilgi teknolojisi, yerel miras örnek verilebilir(6). Akdeniz ülkeleri söz konusu olduğunda ise, değişimler iki AB ülkesini ve iki Akdeniz ülkesini kapsamak zorundadır. Her değişim, bir ev sahibi grup ve projede yer alan bir veya bir çok sayıda konuk gruptan oluşmaktadır. Dolayısıyla, Akdeniz ülkesi olduğu için Türkiye bu programda yer alabilir(7). 2. Gönüllü Hizmetler (European Voluntary Service) Bu eylem altında gençler, 12 aya kadar Avrupa Gönüllüsü olarak çok çeşitli alanlarda yerel projelere yardım etmektedirler. Projeler sosyal ve kültürel alanlarda, ekoloji, çevre, sanat, yeni teknolojik gelişmeler, boş zaman aktiviteleri, spor ve benzeri alanlarda olmaktadır(8). Avrupa Gönüllü Hizmetler (EVS) programının felsefesi 15 AB ülkesi, Norveç veya İzlanda’da yaşayan 18-25 yaşlarındaki gençlerin gönüllü hizmete katılımıyla “yeni tecrübeler kazanmalarını sağlamak” ve “yerel bazdaki gelişmelere yardımcı olmak” ilkesine dayanmaktadır. Birinci ilkede gönüllü hizmet, gençlere alternatif eğitim fırsatları sunmak için etkin bir yoldur. Gençler gönüllü hizmet projelerine katılarak ufuklarını genişletmekte, farklı kültürel ve sosyal bir çevre tanımakta ve özgüvenlerini geliştirmektedirler. Enerjilerini, isteklerini ve yaratıcılıklarını söz sahibi oldukları faaliyetler ile daha iyi kullanabilmektedirler. Sorumluluk almayı ve takım çalışmasını öğrenmektedirler. Bundan başka, genç Avrupalı gönüllüler yurt dışında kaldıkları sürede bağımsızlıklarını kazanmakta, bu da onlara yetişkinliğe geçme sürecinde yardımcı olmaktadır. İkinci temel ilke ise genç gönüllüler sayesinde yerel bazdaki gelişmelere katkı sağlanmasıdır. Sağlam yerel projeler, gönüllülerin misafir oldukları toplumla daha kolay kaynaşmasını sağlamaktadır. Kazanılan tecrübelerin değeri artmakta ve gencin yürüttüğü faaliyetlerin yerel düzeyde hissedilir bir etkiye sahip olmasına yardımcı olunmaktadır. Program ile hem gençlerin bir süre için başka bir ülkedeki yerel projelerde gönüllü olarak görev alması sağlanmakta, hem de değişik organizasyonların birlikte çalışmaları desteklenerek gönüllülerin değişimi özendiril-mektedir. Avrupa Gönüllü Hizmetler programı bu fikirleri uygulamaya koymaya yardımcı olmaktadır. İlk pilot çalışması 1996-1997 yılında Avrupa Komisyonu tarafından yönetilen program, 2.500 gence başka bir ülkedeki 1.000’den fazla yerel projede heveslerini ve yaratıcılıklarını ortaya koyma şansı vermiştir. EVS’nin Sacayağı Avrupa Gönüllü Hizmetler programında bir projenin amacına ulaşması için • gönüllü genç, • genci yurt dışına gönderen organizasyon • genci yurt dışında misafir eden organizasyon arasında sıkı bir ortaklık olması gereklidir. Doğal olarak her projenin merkezinde bulunan gençlerden başka, yerel otoriteler, komiteler, her türden kâr amacı olmayan organizasyonlar, gençlik organizasyonları, kooperatifler, gönüllü hizmet organizasyonları vb. kuruluşlar EVS programında yer alabilmektedir. Bu organizasyonlar projelerde başka bir ülkeden gelen gençleri misafir edebildikleri gibi kendi ülke gençlerini tecrübe kazanmaları için yurt dışına gönderebilmektedir. EVS gönüllüsü olmak için 18-25 yaşında olup AB ülkelerinde, Norveç’te veya İzlanda’da ikamet etmek dışında belli bir şart aranmamaktadır. Ancak amaçlanan sosyal, ekonomik, kültürel, etnik ve coğrafik nedenlerle veya kişisel özür nedeniyle diğer gençlere göre daha az fırsat tanınmış gençlerin programa katılımını artırmaktır. Gençler yurt dışında bulundukları süreçle yabancı dillerini kullanmak, o ülkenin gelenek ve alışkanlıklarına uyum sağlamak zorunda kalacaklarından ülkelerinden ayrılmadan önce ve misafir edilecekleri ülkeye gelince hazırlık ve eğitim kurslarına katılırlar. Misafir eden organizasyon gönüllü gence yardım etmesi ve yol göstermesi için bir danışman tayin eder. Avrupa Gönüllü Hizmetler programı esnek bir yapıya sahip olup, gençlere şu alternatifleri sunmaktadır: • Uzun Dönem Gönüllü Hizmet (6-12 Ay) EVS’nin yeni odak noktası bu tür projeler olup üçlü sacayağını bir araya getirmektedir. • Kısa Dönem Gönüllü Hizmet (3 Hafta-3 Ay) Bu projeler gönüllü grupların ortak bir konu üzerinde birlikte çalışmalarına yöneliktir. Özellikle çeşitli zorluklar nedeniyle daha önce yurt dışına çıkamamış veya uzun dönemli projelere katılma imkanı bulamamış gençlere açıktır. Kısa dönem projeler gençlerin tecrübelerini pekiştirmelerine ve ileri-de uzun dönemli EVS projelerine katılmalarına fırsat yaratmaktadır. • AB Dışındaki Ülkelerde Gönüllü Hizmet (Orta ve Doğu Avrupa, Akdeniz, Latin Amerika, Afrika) EVS projelerine katılabilen gençlere bir süre için AB sınırlarının dışındaki ülkelerde gönüllü hizmet şansı verilerek ufuklarını genişletmelerine imkân tanınmıştır. Üçüncü ülke projeleri de denilen bu gruptaki çalışmalar insan insana iş birliğini geliştiren, örnek uygulamaların değişimi sağlayan ve AB ile diğer dünya ülkeleri arasındaki mevcut iş birliği programlarının tamamlayıcısı olan faaliyetlerdir. Üçüncü ülkelerdeki organizasyonlar Avrupa’dan gelen genç gönüllüleri misafir etmekle görevlidirler. Projeler 6-12 aylık uzun dönemli olabileceği gibi, 3hafta-3 aylık kısa dönem de olabilmektedir. • Birkaç Değişik Ülkeyi Bir Araya Getiren Çok Taraflı Projeler Bu projelerde en az dört ülkeden organizasyonlar bir araya gelmektedir. Bu projelere üçüncü ülkeler denilen Orta ve Doğu Avrupa, Akdeniz, Latin Amerika, Afrika ülkeleri de katılabilir. Ortak bir konu üzerinde katılımcıların iş birliği, bilgi ve deneyim değişimi esastır. • Özel Olaylarda Gönüllü Hizmet Veren Projeler Bu tür projeler özel bir ulusal olayla bağlantılı olan ve çok sayıda gönüllü gence ev sahipliği eden projelerdir. EVS programı ile birleştirilen böyle bir olay, yeni gönüllüleri çekmek ve istisnai tecrübeler kazandırmak için etkin bir yoldur. • Geri Dönen Gönüllülere Kendi Girişimlerini Geliştirmelerine Olanak Veren Projeler EVS programı, yurt dışında gönüllü hizmetleri boyunca kazandığı tecrübelerle kendi kendilerine yeni fikirler geliştiren ve bunları projelerinde kullanmak isteyen genç gönüllüleri desteklemektedir. Bu imkân, gençlerin beceri ve deneyimlerini kullanarak EVS projelerine değer katmalarına izin vermektedir. Bu projeler sosyal, kültürel, ekonomik, eğitsel ve çevresel alanlarda başlangıç faaliyetlerinden oluşabilmektedir. • Proje Yöneticileri ve Destekleyicilerine Eğitim Projelerin kalitesini geliştirmek ve sürdürmek için ilgili kişilerin kurs veya seminerlerle eğitilmesi sağlanmaktadır. • Bilgi Ağları ve Katılımcı Bulmaya Destek EVS projelerine uygun katılımcıların bulunması için özel seminerler, hazırlık veya gönüllü ziyaretleri vb. diğer faaliyetler organize edilmektedir. EVS programının yönetiminde Avrupa Komisyonu, ulusal bürolar ve Operasyonel Destek Teşekkülü’nün önemli katkıları vardır. Avrupa Komisyonu bu programın yürütülmesinden, izlenmesinden ve değerlendirilmesinden sorumludur. Çok taraflı projeler, özel projeler ve üçüncü ülke projeleri doğrudan komisyon tarafından yönetilir. Ulusal bürolar gönüllüler ve organizasyonlar için ana temas noktası olup, programın yürütülmesinde hayati rol oynamaktadırlar. Operasyonel Destek Teşekkülü (SOS), Brüksel’de bulunan, ulusal bürolara ve projelere destek veren bir bürodur. Bilgilendirme faaliyetlerine ve gönüllü hizmet projelerindeki katılımcı ülkelere de, yardımcı olmak amacıyla destek verir. Gönüllü hizmete katılan gençlere projeye ve aktivitelere katılımlarını açıklayan bir sertifika verilmektedir. Bu belge gencin yaptığı başvurularda gerek işverene gerekse eğitim kurumuna sahip olduğu deneyimle ilgili bilgi vermektedir. Gönüllüler kendilerini yurt dışına gönderen organizasyondan deneyimlerini izlemeleri için yardım da isteyebilir(9). 3. Gençlik Girişimleri Grup girişimi kavramı, gençlik grupları tarafından önerilen ve hayata geçirilen proje anlamına gelmektedir. Bu faaliyetle, Avrupa Komisyonu gençlerin girişimciliğini ve yaratıcılığını geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu faaliyet, gençlere kendi toplumlarında başlatılan girişimlerin plânlama ve gerçekleştirme aşamalarına doğrudan katılım imkânı sağlayarak, bu genç insanların fikirlerinin denenmesini sağlar. Böylece, gençlere düşüncelerini açıklama ve değerlendirme fırsatı verilmektedir. Söz konusu girişimler, gençlerin doğrudan kendi yerel toplumlarında plânlama ve gerçekleştirme aşamasına katıldığı olaylardır. Program, katılan bütün ülkelerde 3 ay ile 1 yıl arasında değişen bir zamanı kapsamaktadır. Ancak, bu girişimler üçüncü ülkelerde gerçekleşemeyeceği gibi üçüncü ülkeler böyle bir faaliyet için başvuramazlar. Dolayısıyla, Türkiye bu faaliyet alanında yer alamamaktadır(10). 4. Ortak Faaliyetler Bu faaliyet, eğitim (Socrates), meslekî eğitim (Leonardo), ve gençlik (Youth) programlarını biraraya getirmektedir. Ortak faaliyetler, birbirini tamamlayıcı nitelikteki bu programlarda yer alan faaliyetlere destek sağlamak içindir. Ayrıca, bu faaliyet alanı resmî eğitimden resmî olmayan eğitime geçişi kolaylaştıracak olan iş birliğini destekleyecektir. Türkiye, ortak faaliyetler programlarına katılamamaktadır(11). 5. Destek Önlemleri Destek önlemleri, gençlik etkinliklerinde yer alan veya bu konularla ilgilenen kişilere yardım edilmesi ve program dahilindeki projelerin hazırlanması ve geliştirilmesi içindir. Bu önlemler, Youth programının faaliyetleri ve amaçlarıyla bağlantılı olan etkinlikleri kapsamaktadır. Youth programının diğer dört temel faaliyetinin gelişimine yardımcı olmak ve programın amaçlarına ulaşmasına katkıda bulunmak gibi temel amaçları gerçekleştirebilmek için bazı araçlara sahip olmak gerekir. Bunun için aşağıdaki alanlarda etkinlikler yapılabilir. Bunlar: • İş birliği ve ortaklık • Youth etkinlikleriyle uğraşan kişilerin yetiştirilmesi • Youth bilgi ağının oluşturulması. Bu faaliyet alanı, değişim faaliyetleri ve gönüllü hizmetlerini desteklemek için de Akdeniz ülkeleri tarafından kullanılabilir. Dolayısıyla Türkiye, gerek AB aday ülkesi gerekse Akdeniz ülkesi olarak bu alanlardan birine proje ortağı olabilir(12,13). Avrupa Gençlik Programının Gerçekleştirilmesi Programın yürütülmesinden Avrupa Komisyonu sorumludur. Komisyon, bütçe idaresini, programın önceliklerinin ve hedeflerinin belirlenmesini sürekli bir şekilde takip etmekle yükümlüdür. Program merkezi olmakla birlikte, Komisyon, üye ülkelerde kurulmuş olan Ulusal Ajanslarla olan koordinasyonu sağlamaktan da sorumludur. AB üyesi olmayan Akdeniz ve program ülkelerinde koordinatörler, Ulusal Ajansların yerini almıştır. Ulusal Ajanslar, Komisyon’a programın idaresinde özellikle program ile ilgili bilginin duyurulması, programın bütününe ilişkin önerilerde bulunmak ve bazı faaliyetlerin doğrudan yönetimi ile yardımcı olmaktadır. Programın ulusal düzeyde uygulanması ve teşvik edilmesi Ulusal Ajansların birincil görevidir. Bu ajansların, programlar, ilişkili konular ve kurumlar hakkında deneyim sahibi olmaları nedeniyle Avrupa Komisyonu ile projeleri ulusal, bölgesel ve yerel düzeyde desteklemek ve gençler arasında bağlantıyı sağlamakta anahtar rolleri de vardır. Ayrıca, diğer ülkelerdeki potansiyel proje ortaklıklarına da ilgili projeleri ileterek iki tarafı bir araya getirmek gibi bir rolü de vardır. Genel Prosedür Finansal destek için yapılan başvuruların çoğu merkezi olmayıp, başvurular Ulusal Ajanslara yapılmaktadır. Bununla birlikte, projelerin çoğu Komisyon tarafından doğrudan incelenmektedir. Ulusal düzeyde, projeler belirlenen seçim tarihlerinde ulusal jüri tarafından değerlendirilir. Bu heyet, gençlik faaliyetleri hakkında yeterli bilgiye sahip kişiler, Avrupa Komisyonu, Ulusal Ajanslar ve Youth organizasyonları üyelerinden oluşmaktadır. Türkiye’de henüz Ulusal Ajans kurulmamış olduğundan nihai kararlar Avrupa Komisyonu tarafından merkezi işlemle alınmaktadır. Katılımcı Ülkeler Programın beş faaliyet alanına da katılabilen ülkeler ‘program ülkeleri’ olarak adlandırılmaktadır. Bunlar: • 15 AB üye devleti • AB aday ülkeleri • AEB (Avrupa Ekonomik Bölgesi) ülkeleri : İzlanda, Norveç, Liech-tenstein. Youth programındaki bütün projeler en az bir üye devletin katılımını zorunlu kılmaktadır. Türkiye ve Malta AB aday ülkeleridir ve ileriki yıllarda bütün faaliyet alanlarına ‘program ülkeleri’ olarak katılabileceklerdir. Bunun sağlanması için 2001 yılı bu ülkeler için hazırlık yılı olarak saptanmıştır. Türkiye, Akdeniz ülkesi olduğu için ‘Euro-Med’ programından yararlanarak ‘değişim’, ‘gönüllü hizmetler’ ve ‘destek önlemleri’ faaliyetlerine katılabilmektedir. Ayrıca, Türkiye “program ülkesi’ olarak bütün faaliyetlerde yer alabilmek için bir Ulusal Ajansın kurulmasını sağlayacak gerekli yasal çerçeveyi hazırlama aşamasındadır. Gençlik Programına Katılan Diğer Ülkeler Avrupa Komisyonu, üçüncü ülkelerle uzun süreli ve sağlam ortaklıkların kurulmasını desteklemektedir. Üçüncü ülkelerle olan etkinliklerle, Youth faaliyetleriyle uğraşan uzmanların değişimi teşvik edilirken, üye olmayan ülkelerdeki resmî ve sivil toplum yapıları hakkında bilgi edinilmektedir. Üçüncü ülkelerle yapılan iş birliği, değişim, gönüllü hizmetler ve destek önlemleri faaliyet alanlarındaki projelere açıktır. Üçüncü ülkeler arasında, yalnızca Akdeniz ülkeleri bu üç alanla ilgili projeler için doğrudan Avrupa Komisyonu’na başvurma hakkına sahiptir. Üçüncü Ülkelerle Yapılan Etkinliklerle İlgili Kurallar Üçüncü ülkeleri kapsayan etkinlikler, bu ülkelerde gerçekleştirilmekte veya katılımcıların en az % 20’sinin yine aynı ülkeden olmasını gerektirmektedir. Bu başlık altında yapılacak olan değişim etkinliklerine en az iki AB üye devletinin (veya bir AB ve bir AEB üye devletinin) ve en az iki üçüncü ülkenin katılımı zorunludur. Gönülllü hizmetler projeleri, en az bir AB üye devletini ve üçüncü bir ülkeyi içermelidir. Üçüncü ülkeler aşağıdaki gibi gruplandırılmaktadır: • Akdeniz ülkeleri • Bağımsız Devletler Topluluğu • Güneydoğu Avrupa ülkeleri • Latin Amerika • Diğer bölge ülkeleri (bu ülkeler, o zamanki siyasal önceliklerine göre teker teker değerlendirilmektedir) Akdeniz Ülkelerine Uygulanan Özel Şartlar Akdeniz ülkeleri ile olan iş birliği etkinlikleri Euro-Mediterranean Youth Action Programme bağlamında ele alınır. 1999’da başlatılan bu programın başlıca amaçları şunlardır: • Gençlerin toplumsal ve meslekî bütünleşmesini kolaylaştırmak • Akdeniz ülkelerindeki sivil toplumun demokratikleşme sürecini harekete geçirmek • Çeşitli kültürler arasındaki saygı, hoşgörü ve diyaloğu geliştirerek Akdeniz ülkelerindeki gençler arasında karşılıklı anlayışı geliştirmek Üçüncü ülkelerle olan değişim ve gönüllü hizmetler söz konusu olduğunda, genel olarak aynı kurallar ve kıstaslar uygulanmaktadır. Akdeniz ülkelerinin programa katılabilmesi amacıyla, bu ülkelerde ulusal koordinatörler atanmışlardır. 12 Akdeniz ülkesinden oluşan gruba Güney Kıbrıs ve Malta da dahildir. Youth, Akdeniz ülkeleriyle yapılacak olan projeleri destekleyebileceği gibi, bölgesel iş birliğini geliştirmek amacıyla çok-taraflı projeleri de destekleyebilir. Bu projelere aşağıdaki ülkeler dahil olabilir: • Orta ve Doğu Avrupa Ülkeleri • Bağımsız Devletler Topluluğu • Güneydoğu Avrupa Ülkeleri Adaylık sürecindeki ülkeler, bölgesel öncelikler kapsamında olmayan üçüncü ülkelerin dahil olduğu faaliyetlerde yer alamazlar(14). Sonuç ve Öneriler AB’ye tam üyeliğin eşiğinde ve çok genç bir nüfusa sahip ülkemiz her yönüyle AB eğitim programlarını çok iyi değerlendirmelidir. Bu amaçla öncelikle bu programlara katılabilmenin önündeki basit ancak politik çabayı gerektiren bazı engeller kaldırılmalıdır. Çünkü eğitimin niteliksel açıdan gelişebilmesi için bu bir gerekliliktir. Türkiye tamamına olmamakla birlikte bazı programlara zorda olsa kabul edilmiştir. Bu bir fırsat kabul edilerek arkasının sağlam bir şekilde getirilmesi yönünde diplomatik girişimler yapılmalıdır. Hazırlıklar AB’ye kabul edilmişçesine yürütülmelidir. Türkiye AB ile eğitim alanında yapılacak her türlü iş birliğine açık olmalıdır. Elbette ki tüm bu faaliyetler için eğitime daha çok finansman ayrılması en öncelikli konudur. KAYNAKÇA AEGEE. Socrates ve Türkiye. İstanbul. 1999. MESS, Milenyumun Eşiğinde Meslekî Eğitim ve Öğretim. İstanbul. 1999. s.139. Sezgin, İlhan; Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri Sempozyumu. Ankara, 2001, s.241 http://www.youthforhab.org.tr/tr/yayinlar/avrp/bolum-4.htm http://www.deltur.cec.eu.int/guncel/ga190.html http://www.po.metu.edu.tr/euoffice/egitim/youth.htm http://www.aegee-istanbul.org http://www.metu.edu.tr/homeagee/ http://www.europa.eu.int/comm/education/youth.html http://www.euromed.org.tr/ http://www.turkiyeavrupabirligidernegi.org.tr http://www.europarl.eu.int http://www. europa.eu.int/comm/enlargement/index.htm http://www.coe.fr http://www.youthforum.org
* Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Görevlisi. (1) Sezgin İlhan; Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri Sempozyumu. Ankara, 2001, s.241. (2) MESS, Milenyumun Eşiğinde Meslekî Eğitim ve Öğretim, İstanbul. 1999. s.139. (3) http://www.youthforhab.org.tr/tr/yayinlar/avrp/bolum-4.htm (4)http://www.deltur.cec.eu.int/guncel/gal90.htaıl (5) MESS, a.g.e., s.139 (6) http:// www.youthforhab.org.tr/tr/yayinlar/avrp/bolum-4.htm (7) http:// www.deltur.cec.eu.int/programlar.html (8)http://ww\v.youthforhab.org.tr/tr/yayinlar/avrp/bolum-4.htm (9) MESS, a.g.e., s.141-143. (10) http://www.po.metu.edu.tr/euoffice/egitim/youth.htm (11) http://www.po.metu.edu.tr/euoffice/egitim/youth.htm (12) http://www.po.metu.edu.tr/euoffice/egitim/youth.htm (13) http://www.youthforhab.org.tr/tr/yayinlar/avrp/bolum-4.htm (14) AEGEE. Socrates ve Türkiye. İstanbul. 1999. . |
© T.C. MEB Yayımlar Dairesi Başkanlığı
|
|
[ yukarı ] |