|
MİLLİ EĞİTİM DERGİSİ |
Sayı 157 |
Kış 2003 |
METGE Projesi Kapsamında Uygulanan Makine İşlemeleri Meslek Programının Değerlendirilmesi |
Bilge GÜNCEOĞLU* |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
GİRİŞ Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin toplum ve birey yaşamını büyük ölçüde etkilemesi, sosyal, kültürel ve ekonomik alanlarda köklü değişmelere sebep olmaktadır. Birbiri ardından gelen değişiklikler çalışanların iş dünyasını ve özellikle endüstriyi dolayısıyla sektörleri tamamen etkilemektedir. Bu durum eskiyen her bilginin hızla yenilenmesinde, güncelliğini yitiren her teknolojinin modernizasyonunda ve bunların topluma sunulmasında baş unsur olan eğitimin önceliğini ve önemini vurgulamayı gerektirir. “İnsan kişiliğini besleme süreci” ve “insan sermayesine yapılan yatırım”ifadeleri, eğitimin önemini vurgulayan güzel tanımlardır(1). Ortaöğretimde genel liseler dışındaki okulları kapsayan, hem iş ve meslek alanlarına kalifiye eleman yetiştiren hem de öğrencileri yüksek öğretime hazırlayan eğitim kurumları Meslekî ve Teknik Liselerdir. Bu kurum içinde yer alan Kız Teknik Öğretim kurumları orta düzeyde meslek elemanı yetiştiren eğitim kurumlarıdır. Bugün bünyesinde örgün eğitimde 63, yaygın eğitimde ise bölgesel programlarla birlikte 250 program uygulanmaktadır(2). Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü’nün değişen ihtiyaçları ve talebi karşılayabilecek eğitimi verebilmek amacıyla yürüttüğü pek çok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalardan birisi de METGE “Meslekî ve Teknik Eğitimi Geliştirme Projesi”dir. Bu proje Nisan 1993 tarihinde başlatılmıştır. Başlangıçta 7 ildeki 7 pilot okulda uygulanan proje, bugün 33 ilde, toplam 57 okulda uygulanmaktadır(3). Metge Projesinin amaçları, yerel ihtiyaçlara duyarlı okul yapısı ve öğretim sistemi geliştirmek, çevrenin katılımını sağlamak, ihtiyaçlara yönelik modüler eğitim programı geliştirmek, meslek standartlarını öğretime taşımak, kaynak materyalleri (modül v.b.) hazırlamak, öğrencileri iş hayatı hakkında bilinçlendirmek, kaynak yaratmak, okulların donanımını arttırmaktır. Program geliştirme çalışmalarında okuldaki eğitim ile sektörün beklediği becerilerin uyumu önemlidir(4). Proje kapsamında alan için ortak olan işlemler öğretim programlarının ilk sınıflarına yerleştirilmiştir. Bu düzenleme şekli bireylerin alanda genel geçerliği olan becerileri kazanmasını sağladığından gelişen koşullara göre alandaki başka bir mesleğe geçişini kolaylaştırmaktadır. Mesleğe (dala) özgü olan işlemlerin modülleri ise daha sonraki sınıflara yerleştirilmiştir. Önerilen modelde ders havuzu (Teorik/Uygulamalı Meslek Dersleri) dalların özelliğine ve bölgesel farklılıklara göre dersler ve modüller seçilerek oluşturulmuştur. Yani hazırlanan programlarda mesleği oluşturan Teorik/Uygulamalı Meslek Dersleri (mesleğe özel modüller), Alan Ortak Dersler (alan içersinde ortaklık gösteren modüller) ve Ortak Dersler (tüm meslek eğitiminde ortak olan modüller) şeklinde gruplandırılarak çerçeve programa yansıtılmıştır. Son düzenleme ve çalışmalara göre, Çerçeve Öğretim Programları 2000-2001 öğretim yılından itibaren toplam 9 alan ve 34 dal programı olarak düzenlenmiştir(5). El Sanatları ve Teknolojisi Alanında, Dokuma, Deri Aksesuarları, Yapma Bebek, El İşlemeleri, Makine İşlemeleri olmak üzere toplam 5 dal programı yer almaktadır. Bu alanın her hangi bir dalına özgü programı başarı ile tamamlayan öğrenciler “Teknisyen” ünvanını alırlar. Makine İşlemeleri Meslek Programı’ndan mezun olan öğrenciler ise; üretim tasarım yardımcısı olurlar. Program geliştirme en genel anlamı ile eğitim programlarının tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda yeniden düzenlemesi sürecidir(6). Değerlendirme ise, “program tasarımı ve uygulanması hakkında verilen kararların isabet derecesini tayin etmek için sürekli bilgi toplama ve yorumlama süreci” olarak tanımlanabilir(7). Değerlendirme çalışmaları süreklidir, araştırma sonuçlarına dayanır, programların etkisinin artmasına yardımcı olur(8).Tasarlanan eğitim programı ile ilgili değerlendirme yapılmaz ve dönüt alınmaz ise program sınırlı kalır. Bu da programda bulunan hataların ve eksiklerin bilinmemesine ve programın etkisinin azalmasına neden olur. Bir başka deyişle, değerlendirme ile sağlanacak dönüte bakılarak programdaki aksaklıklar düzeltilebilir ve genel amaçlar, özel amaçlar, materyal ve öğrenme ortamına ilişkin değişiklikler yapılabilir(9). Değerlendirme, geçmişte ve gelecekte önemini kaybetmeyecek bir süreçtir. Yapılan ön araştırmalarda Metge Projesi kapsamındaki El Sanatları ve Teknoloji Programı’nda birtakım aksaklıkların olabileceği hissedilmiş, ayrıca programın uygulamaya başlanmasından itibaren hiçbir değerlendirme yapılmamış olması ve dönüt alınmamış olması, araştırılması gereken bir problem olarak belirlenmiştir. Araştırmanın evrenini, Ankara İli’nde Metge Projesi kapsamındaki El Sanatları ve Teknoloji Alanı Makine İşlemeleri Meslek Programı’nın uygulandığı okullardaki meslek öğretmenleri oluşturmaktadır. Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü’nden alınan verilere göre El Sanatları ve Teknolojisi Alanı kapsamında 12 okul bulunmaktadır. Bu okullardan sadece 7’sinde Makine İşletmeleri Meslek Programı uygulandığından bu 7 okul araştırmanın kapsamına alınmıştır. Ayrıca bu okullardaki programa ait meslek ders öğretmenleri 13 kişidir. Öğretmenlerden ikisinin raporlu olması sebebiyle 11 öğretmen araştırmanın kapsamına alınmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından, “Görüşme Formu” hazırlanmıştır. Öğretmenler için hazırlanan görüşme formu, Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü’ndeki programla ilgili uzman kişilerin ve Gazi Üniversitesi bünyesindeki istatistik ve eğitim alanında uzman iki öğretim üyesinin görüşleri doğrultusunda yeniden düzenlenmiştir ve onayları alınmıştır. Görüşler ve eleştiriler dikkate alınarak hazırlanan görüşme formu, toplam 6 bölüm, 70 nitelik ve 10 öneriden oluşmuştur. Bu form 5’li ölçek şeklinde düzenlenmiştir. Programların her bir boyutuna ilişkin nitelikleri öğretmenlerin ne derece yeterli buldukları belirlenmeye çalışılmıştır. Bu da, öğretmenlerden, (1) Yetersiz, (2) Az yeterli, (3) Orta yeterli, (4) Yeterli, (5) Çok yeterli derecelerinden, kendi görüşlerine uygun olan birini işaretlemeleri istenerek yapılmıştır. Araştırmacı tarafından sunulan her bir öneriye öğretmenlerin ne derece katıldıkları sorgulanmıştır. Buradaki derecelerse şöyledir; (1) Katılmıyorum, (2) Kısmen katılmıyorum, (3) Orta düzeyde katılıyorum, (4) Çoğunlukla katılıyorum, (5) Tamamen katılıyorum. Ayrıca formdaki her bölümün sonuna, öğretmenlerin belirtmek istedikleri durumları yazmaları için, açık uçlu sorular konmuştur. Görüşme formları birebir öğretmenlerle görüşme yapılıp notlar tutularak uygulanmıştır. Görüşme formunda derecelemelerin her bir birimine puan değeri verilerek elde edilen veriler sayısal bir niteliğe dönüştürülmüştür. Verilerin analizinde bu sayısal değerler kullanılmıştır. Verilere ilişkin aritmetik ortalama, standart sapma ve frekans hesaplamaları SPSS paket, programından yararlanılarak yapılmıştır. Geliştirilen formdaki ölçek 1 ile 5 arasında değerlendirilmiştir. Ölçekte yer alan aralıkların eşit olduğundan hareketle 4 temel aralık olduğu için, bu aralıkların içinde yeterlik düzeyinin hangi noktalarının geldiğini belirlemede (boşluk sayısı/seçenek sayısı) 4/5=0,8 değeri bulunmuştur ve çıkan sonuç 1’e eklenerek yeterlik düzeyleri belirlenmiştir. Her bir derece aralığı için bulunan değerler şöyledir; yetersiz (1-1,80), az yeterli (1,81-2,60), orta yeterli (2,61-3,40), yeterli (3,41-4,20), çok yeterli (4,21-5,00). Veriler tablolar hâlinde sunulmuştur. Tablolarda önemli görülen sorularla en uç değerlere sahip olan soruların aritmetik ortalamaları ve her bir tablonun genel aritmetik ortalama sonucu belirlenerek aritmetik ortalamalar üzerinden bulgular verilmiştir. BULGULAR Bu bölümde toplanan verilerin istatiksel analizleri yapılarak, oluşturulan tablolar ve açıklamalar yer almaktadır. Ancak tablolara istatiksel analizler sonucunda en önemli görülen nitelikler yansıtılmıştır. Öğretmenlerin Kişisel Niteliklerine İlişkin Bulgular Bu alt bölümde öğretmenlerin kişisel nitelikleri verilmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda öğretmenlerin çoğunluğunun 11-15 yıldır öğretmenlik mesleğinde olduğu, tamamının ise Gazi Üniversitesi Meslekî Eğitim Fakültesi Kız Sanat Yüksek Öğretmen Okul Nakış Öğretmenliği bölümü mezunu oldukları belirlenmiştir. Programın Amaçlarının Yeterliğine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Dağılımı Programın amaçlarının yeterliliğine ilişkin her bir niteliğin aritmetik ortalaması (x), standart sapması (ss), frekansı (f) alınmış ve tablo 1’de verilmiştir. Tablo 1. Makine İşlemeleri Meslek Programı’nın amaç boyutunun yeterliğine ilişkin görüşler
Programın amaçlarının yeterliliğine ilişkin görüşler genelde az düzeyde yeterli bulunmuştur. Buna göre görüşler, yetersiz ile orta yeterli düzey (1,36-2,91) arasında değişmektedir. Öğretmenler 8. nitelik olan “Konu alanının özelliklerine uygun olması”nı orta düzeyde yeterli (2,91) bulurken, yetersiz düzeyde (1,36) bulunan 3. nitelikteki “Sektörün ihtiyaçlarını dikkate alınması”na en düşük değeri vermişlerdir. Programın İçeriğinin Yeterliğine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Dağılımı Programın içeriğinin yeterliğine ilişkin her bir niteliğin aritmetik ortalaması (x), standart sapması (ss), frekansı (f) alınmış ve Tablo 2’de verilmiştir. Tablo 2. Makine İşletmeleri Meslek Programı’nın içerik boyutunun yeterliğine ilişkin görüşler
Programın içeriğinin yeterliliğine ilişkin görüşler, orta düzeyde yeterli bulunmuştur. Buna göre görüşler, yetersiz ile yeterli düzey (1,27-3,73) arasında değişmektedir. Öğretmenler 8. nitelik olan “Kolaydan zora doğru sıralanması”nı yeterli düzeyde (3,73) bulurken, yetersiz düzeyde (1,27) bulunan 10. nitelik “Yeterli sayıda modül olması”na en düşük değeri vermişlerdir. Programın Öğretim Süreçlerinin Yeterliğine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Dağılımı Programın öğretim süreçlerinin yeterliliğine ilişkin her bir niteliğin aritmetik ortalaması (x), standart sapması (ss), frekansı (f) alınmış ve Tablo 3’de verilmiştir. Tablo 3. Makine İşletmeleri Meslek Programı’nın öğretim süreçleri boyutunun yeterliğine ilişkin görüşler
Programın öğretim süreçlerinin yeterliliğine ilişkin görüşler genelde orta düzeyde yeterli bulunmuştur. Görüşler yetersiz ile yeterli düzey (1,73-4,00) arasında değişmektedir. Öğretmenler 2. nitelikteki “Modülle birlikte yardımcı kitaplar dergiler kullanılması”nı yeterli düzeyde (4,00) bulurken, yetersiz düzeyde (1,73) bulunan 8. nitelik “Kullanılan modüller ve yardımcı kitapların kolay elde edilebilir olması”na en düşük değeri vermişlerdir. Programdaki Değerlendirmenin Yeterliğine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Dağılımı Programdaki değerlendirmenin yeterliliğine ilişkin her bir niteliğin aritmetik ortalaması (x), standart sapması (ss), frekansı (f) alınmış ve Tablo 4’de verilmiştir. Tablo 4. Makine İşletmeleri Meslek Programı’nın değerlendirme boyutunun yeterliğine ilişkin görüşler
Programdaki değerlendirmenin yeterliğine ilişkin görüşler genelde orta düzeyde yeterli bulunmuştur. Görüşler orta yeterli ile yeterli düzey (3,09-3,55) arasında değişmektedir. Öğretmenler 12. nitelik olan “Derse uygun ölçme aracının kullanılması”nı ve 13. nitelik olan “Faaliyet sonlarındaki soru sayılarının yeterli olması”nı yeterli düzeyde (3,55) bulurken, orta düzeyde yeterli bulunan 6. nitelik olan “Modüllerin sonlarındaki ölçmenin uygulama için uygun olması”na en düşük değeri vermişlerdir. Programın Sektörle Olan İş Birliğinin Yeterliğine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Dağılımı Programın sektörle olan iş birliğinin yeterliliğine ilişkin her bir niteliğin aritmetik ortalaması (x), standart sapması (ss), frekansı (f) alınmış ve Tablo 5’de verilmiştir. Tablo 5. Makine İşlemeleri Meslek Programı’nın sektörle iş birliği boyutunun yeterliğine ilişkin görüşler
Programın sektörle olan iş birliğinin yeterliliğine ilişkin görüşler genelde orta düzeyde yeterli bulunmuştur. Görüşler yetersiz ile yeterli düzey (1,73-3,45) arasında değişmektedir. Öğretmenler 10.ve 11. nitelikteki “Disiplin ve devam durumu açısından öğrencilerin izlemesini yeterli düzeyde (3,45) bulurken, yetersiz düzeyde (1,73) bulunan 1. nitelik olan “Programla sektörün iş birliği içinde olması”na en düşük değeri vermişlerdir. Programın Geleceği İle İlgili Öneriler Konusunda Öğretmen Görüşlerinin Dağılımı Programın geleceği ile ilgili hazırlanan önerilere öğretmenlerin ne derece katıldıklarına ilişkin herbir önerinin aritmetik ortalaması (x), standart sapması (ss), frekansı (f) alınmış ve Tablo 6’de verilmiştir. Ancak bu tabloya istatiksel analizler sonucunda önemli görülen öneriler yansıtılmıştır. Tablo 6. Makine İşlemeleri Meslek Programı’nın geleceği ile ilgili eğitim ve öneriler konusunda öğretmen görüşleri
Programın geleceği ile ilgili hazırlanan önerilere öğretmenlerin geneli tamamen katılmışlardır. Görüşler 1,45 ile 5.00 arasında değerler almışlardır. Tabloda 5. öneri olan, “İş yaşamına ve yüksek öğretim programlarına yönlendirme gibi konularda öğrencilere rehberlik edilmelidir” ve 8. öneri olan “Bu program mezunlarının ilgili bölümleri olan yüksek öğretim kurumlarına öncelikle kabul edilmeleri sağlanmalıdır” en fazla katılımı alırken, en az katılımı 1. öneri olan “Makine İşlemleri Meslek Programı mesleğe yönelik biçimde yeniden düzenlenmelidir” önerisi almıştır. SONUÇ VE TARTIŞMA Araştırmadan elde edilen sonuçlar şöyledir; Makine İşlemeleri Meslek Programı öğretmenlerinin kişisel niteliklerine ilişkin şu sonuçlar elde edilmiştir; Toplam 11 öğretmenin çoğu 11-15 yıldır öğretmenlik mesleğini yapmaktadırlar. Öğretmenlerin tamamı G.Ü. Meslekî Eğitim Fakültesi Kız Sanat Yüksek Öğretmen Okulu Nakış Öğretmenliği bölümünden mezundur. Makine İşlemeleri Meslek Programı’nın yapısal boyutlarından amaç boyutu öğretmenler tarafından az düzeyde yeterli, içerik ve öğretim süreçleri boyutları orta düzeyde yeterli bulunmuştur. Sonucun böyle çıkmasının bir sebebi, derslerin bakanlık tarafından hazırlanan modüllerle işlenmesi gerekirken, öğretmenlerin dersleri kendi imkânlarıyla işlemesinden kaynaklanmaktadır. Bunun sebebi olarak da modüllerin yeterli sayıda olmadığı, var olan modüllerin ise çok kısıtlı olduğu ve faydalanamadıkları olarak belirtilmiştir. Bazı öğretmenler ise var olan sayılı modüllerin içeriğini yeterli bulmadıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca programın amaç boyutunun orta yeterli bulunmasına etken, sektörle olan iş birliğinden kaynaklanan sorunlar ve ilerleyen teknolojiye (özellikle makineler açısından) ayak uyduramamaktır. Bu konunun önemine ilişkin bulgular pek çok kaynakta belirtilmiştir(10). Programın değerlendirme boyutunun orta düzeyde yeterli bulunmasının sebebi, öğretmenlerin kendilerini bu konuda yeterli görmelerinden kaynaklanmaktadır. Ellerine geçen modülleri incelemelerine göre bu bölümü cevaplandırmışlardır. Derslerde öğrencinin değil öğretmenin aktif olduğunu, öğrencilerin, tasarım ve araştırma yapmada yetersiz kaldıklarını belirtmişlerdir. Programın sektörle iş birliği boyutu orta düzeyde yeterli bulunmuştur. Aslında yapılan görüşmelerde bu boyut yetersiz bulunmaktadır. Daha önce sektörle iş birliği konusunda yapılan araştırmalarda da aynı sonuçlar elde edilmiştir ve hâlâ bu sorun meslekî eğitimde tam olarak çözümlenememiştir. Bu bulguları Eroğlu’nun yaptığı araştırma bulguları da desteklemektedir(11). Dinç tarafından yapılan araştırma bulguları arasında işletmelerin öğrencileri ucuz işgücü olarak görmeleri ve onları başka işlerde çalıştırmaları gibi konularda buradaki bulguları desteklemektedir. Burada sonucun orta düzeyde yeterli çıkmasının sebebi koordinatör öğretmelerin disiplin ve devam açısından öğrencileri yeterli derecede kontrol ettiklerini belirten yanıtlar vermiş olmalarından kaynaklanmaktadır. Bu cevap ortalamayı yükseltmiştir. Programın geleceğine yönelik hazırlanan eğilim ve önerilere öğretmenler tamamen katılmaktadırlar. Öğretmenlerin formdaki her bölümün altındaki boşluklarda belirttikleri görüşler şöyledir; Program sektör için yeterli bulunmaktadır. Seçmeli ders olan “Bilgisayarla desen eğitimi dersi”nin zorunlu olması ve işler hâle getirilmesi, kurumlar arası iş birliğinin eksik olduğu, stajın büyük atölyelerde yapılması, bakanlığın okulda staj yapan öğrencilere asgari ücretin üçte birini vermesi, öğrencilerin dönüşümlü olarak hem okulda hem de sektörde staj yapması (böylelikle her öğrencinin sektörü tanıyabileceği), branş seçiminin birinci sınıfta yapılması ve tasarım ağırlıklı olarak programın yürütülmesi gerektiği gibi konular üzerinde durulmuştur. Ayrıca bakanlığın iş ve işçi bulma kurumuyla iş birliği yapılarak özellikle, lise üçüncü sınıfların bu kurumda araştırma yapmasının faydalı olacağı belirtilmektedir. Görüşme ve anketlerin değerlendirilmesinden elde edilen bu bulguların sonuçları göstermiştir ki öğretim araç-gereçlerinden özellikle modüllerden, sektörle iş birliğine gidilememesinden ve öğretmenlerin öğrencinin aktif olması gereken bu modüller programlara uyum sağlayamamasından, öğretmenlerin klâsik eğitim anlayışından kurtulamamasından kaynaklanan ana sebeplerden dolayı çok kapsamlı ve yeni eğitim anlayışının ortaya konarak hazırlandığı bu eğitim programı üzerine aksaklıkların giderilmesi için çalışmalar yapılması gerekmektedir. Çünkü Metge Projesi diğer programlar genelinde ne kadar başarılı görülmekteyse de El Sanatları ve Teknolojisi Alanı’na rağbet git gide azalmaktadır. Öğretmenler sınıfın önünde durup öğrencilerin bilmeleri gerekenleri anlatmaları yerine, bilginin çocuklar tarafından oluşturulduğunu kabul ederlerse, çocukların bir kavramı öğrenmeleri veya bir beceriyi kazanmalarına yardımcı olacak faaliyetlerle meşgul olmalarını amaçlayan yollar ararlar. Yani modülleri ve diğer öğretim-araç gereçlerini kullanırlar ve yeni öğretim yöntemleri keşfederler. Bilginin göreceli niteliğinin farkında olmak, öğretmenleri yenilikçi olmaya ve alternatif öğretme ve öğrenme yolları aramaya teşvik eder(12). Pocztar’ın “kumaşı neyin oluşturduğu ve dokumacının davranışları gözleyenler için görülebilir. Fakat öğrenci bir kumaşın iplikleri kadar bilinmekte midir?”, “Programlı öğretim bir taraftan biçimlenecek öğrencileri diğer taraftan öğretim işini yapmaya özgü araçları ifade etmektedir. Bu iki görüş arasında ise öğrencileriyle, bilimle, kendisiyle uyuşmuş olan öğretmeni temsil eden nehir, akmaktadır”(13) Sözleri, burada önemi vurgulanmak istenen konuları, desteklemektedir. Modüller konusuna gelince; şu nokta iyice bilinmektedir: Eğer bir teknolojiye ilişkin uygulamanın hemen başından itibaren zorunlu araçlar sağlanmamış ise, hiçbir teknoloji ne sayısal, ne de niteliksel yönden eğitimi yenileyemeyecektir (14). Zaten öğretmenlerle yapılan görüşmelerde “pek bir şey değişmedi ki” gibi sözlerle karşılaşılmıştır. Modüllerin yeteri kadar hazırlanması ve işlerliğinin kazandırılması gerekmektedir. İşte bu tüm sorunların çözümlenmesi, hizmet içi eğitim ile ve üniversitelerde bu doğrultuda, öğretmenlik mesleğinin çeşitli boyutlarını kavratarak yetiştirilecek, öğretmenlerle sağlanmalıdır. Kısa sürede büyük çaplı bir değişiklik yapmak kolay değildir, ancak değişim sürecini başlatmak önemlidir. Burada önemli bir nokta da sektörün, ilgili bakanlıkların, üniversite ve okulların birlik içinde çalışmasıdır. Millî Kültürümüzün hazinesi olan el sanatlarımızın yansıtıldığı bu programlardaki aksaklıklar üzerinde tekrar tekrar çalışılarak bu programlar hem el sanatlarımızın yok olmaması için, hem de millî kalkınmamızda büyük önem taşıdığı için, en iyi şekilde işler hâle getirilmelidir. (*) Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (1) Nuray Senemoğlu. Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Ankara, 1997, s.78. (2) M.E.B. Metge 2000, Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, Ankara, 2000. (3) M.E.B. a.g.e., 2000. (4) C. Alkan, H. Doğan ve I. Sezgin. Meslekî ve Teknik Eğitimin Esasları, Ankara, 1998, s.119. (5) M.E.B. Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, Ankara, 2000. (6) A. Münire Erden. Eğitimde Program Değerlendirme, Personel Eğitim Merkezi, 1994, s.3. (7) İlhan Sezgin. Meslekî ve Teknik Eğitimde Program Geliştirme, (4. Baskı) Nobel Yayınları, Ankara, 2000, s. 219. (8) Malcolm Skillbeck. Curriculum Reform: An Overview of Trends Paris, OECD, 1990, s. 5. (9) M.F. Turgut. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme ve Metodları, Nüve Matbaası, Ankara, 1983, s.127. (10) G. Yıldız ve C. Alkan. “Eğitimde Üniversite Sanayi İş Birliğine Doğru”, II. Üniversite Sanayi İş Birliği Sempozyumu, Kayseri, 1988. Z. Çizmecioğlu. “Türkiye’de Metalurji Mühendisliği Eğitimi” V. Metalurji Kongresi ve Sergisi, Ankara, 1988. (11) Gülçin Eroğlu. Kız Meslek Lisesi El Sanatları Bölümü Son Sınıf Öğrencilerinin Okul-Sanayi İş Birliği Kapsamında İşletmelerde Beceri Eğitimi ile İlgili Karşılaştıkları Sorunlar, Nedenleri ve Çözüm Yolları, (Master Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999), s.75. (12) M.E.B. “Aktif Öğrenme ve Yaratıcı Öğrenmeyi Anlamak”, Yansıma, sayı:14 (Nisan 2001), s.13. (13) Jerry Pocztar. Programlı Öğretim “Kuramları ve Uygulaması”, (Çeviren: Alişan Hızal, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Yayınları: 66, Ankara, 1977, s.15. (14) Pocztar, a.g.e., 1977, s. 189.
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
[ yukarı ] |